دریچه منهول

دریچه منهول یا درب منهول، به درپوشی گفته می شود که از آن برای پوشش دادن حفره آدم روها و منهول ها در سطح شهر، خیابان، جاده ها و غیره استفاده می شود. دریچه منهول بر روی منهول‌ها قرار می‌گیرد و راه دسترسی به تاسیسات زیرزمینی و شبکه‌های آب و  فاضلابی، مخابراتی و غیره هستند. همچنین دریچه منهول پوششی است تا از افتادن اجسام و افراد و یا خودروها به داخل گودال آدم رو جلوگیری نماید.

دریچه منهول چیست؟

دریچه منهول پوششی است که از آن بر روی منهول ها یا چاه های فاضلابی یا مخابراتی استفاده می شود که احتمالا بارها در کوچه و خیابان ها به آن برخورده اید. این پوشش از انواع مختلفی تشکیل می شود که هر کدام بسته به نوع منطقه شهری جاده، پیاده رو ها و زیرساخت فاضلابی و مخابراتی و خط لوله گاز متفاوت هستند. این پوشش ها در مکان هایی مانند خیابان ها، پیاده رو ها، فرودگاه ها و کارخانه ها بکار می روند و با توجه به این مکان ها میزان بار ترافیکی و میزان تردد ها و کاربردهای متفاوت، مقاومت های متفاوتی دارند. رنگ این در پوشش ها با توجه به شرکت مخابرات و آب و فاضلاب و گاز که اجرا می کنند، متفاوت است.

مشخصات فنی دریچه منهول

دریچه‌های منهول عموما از دو بخش اصلی درب و قاب دور آن برای محکم کردن دریچه فاضلاب بر روی زمین تشکیل می شوند. اجزای فرعی شامل قفل و دستگیره بسته به کاربرد و سفارش مشتری قابل اضافه شدن به ساختار اصلی می باشند.

دریچه منهول دارای مدل های مختلفی است و بسته به نوع استفاده دارای قطر و یا ضخامت متغیر می باشد. مهم ترین قسمتی که دریچه های منهول را از هم جدا می کند و موجب تفاوت آن ها می شود، جنس درب منهول است. دریچه منهول از سال های بسیار دور در کشور های خارجی مورد استفاده قرار گرفته است. به همین دلیل مهم ترین جنس های استفاده شده برای آن مواد بسیار قدیمی بتن و چدن هستند. در سال های اخیر نیز با توجه به افزایش قیمت فلز و بتن و همچنین سنگین بودن آن ها استفاده از درب ها با جنس کامپوزیت افزایش یافته است.

کاربردهای دریچه منهول

وظیفه اصلی منهول به طور مثال در شبکه فاضلابی این است که چندین خط لوله فاضلاب را به یکدیگر وصل نماید و به یک مسیر هدایت کند و یا در سیستم‌های مخابراتی برای دسترسی به مسیرهای کابل‌ها در زیر زمین استفاده می‌گردد. استفاده دیگر آن نظارت و سرکشی بر تجهیزات و مسیرهای داخل زمین است. به طوری که تکنسین جهت بازرسی به راحتی و در شرایط کاملا ایمن وارد تاسیسات زیر زمینی شود و از آن خارج گردد.

دریچه منهول یکی از عناصر مهم عمرانی می باشد. آنها چاه های فاضلابی، مخابراتی، خط لوله گاز یا منهول ها را تحت پوشش قرار می دهد. دریچه منهول به کارکنان این اجازه را می دهد که به خط لوله های های زیرزمینی آب و فاضلاب و گاز و خطوط مخابراتی که زیر جاده‌ها و مسیرهای تردد کار گذاشته شده‌اند، دسترسی داشته باشند. با این حال، این دریچه باید پوشیده شود تا عابر پیاده ای که از مسیر ها می گذرد یا در پیاده‌رو راه می رود، به طور تصادفی در آن سقوط نکند و همچنین وسایل نقلیه سبک و سنگین و فوق سنگین در امنیت کامل تردد کنند.

طراحی و ساخت دریچه منهول

دریچه منهول در طرح‌ها و مواد مختلف ظاهر می‌شوند که هر کدام مجموعه متفاوتی از ویژگی‌ها و مزایا را ارائه می‌کنند. علاوه بر ابعاد پوشش، ماده‌ای که در ساخت آن مورد استفاده قرار می گیرد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.  این جنس ماده دریچه منهول است که مشخص می‌کند چه حجمی از بار را می تواند تحت پوشش دهد. آب و هوا نیز در انتخاب نوع جنس دریچه منهول موثر می باشد. امروزه دریچه منهول مرکب به خاطر توانایی بالای آن و گستردگی بیشتر نسبت به پوشش چدن سنتی محبوبیت زیادی کسب کرده ‌است.

دریچه منهول با توجه به جنس ماده ای که در آنها بکار برده می شود متفاوت هستند. دریچه های منهول می توانند از جنس پلی اتیلن، کامپوزیت و یا چدنی باشد. دریچه منهول دارای مقاومت بالا در برابر مواد خورنده و طول عمر بالا می باشد. دریچه باید در ابعاد مناسب طراحی شود تا از ورود حیوانات و همچنین مواد درشت به شبکه فاضلاب جلو گیری کند. همچنین مقاومت دریچه بسیار حایز اهمیت است.

• پلی اتیلنی
• چدن (داکتیل و خاکستری)
• آهن
• فولاد
• کامپوزیت
• نانوکامپوزیت
• کوپلیمری

دریچه منهول ترافیکی

برخی از دریچه ها باید بار ترافیکی بالای خود را تحمل کنند که به اصطلاح به آن ها دریچه منهول ترافیکی گفته می شود. این نوع دریچه دارای مقاومت بسیار بالایی در برابر عبور خودرو های سبک و سنگین بالای سر خود را دارند. اما در مواقعی که آدم رو پلی اتیلن در محلی نصب شده که عبور و مرور ماشین وجود ندارد از دریچه منهول غیر ترافیکی استفاده می شود تا در هزینه ها صرفه جویی شود.

دریچه منهول پلی اتیلن

دریچه منهول پلی اتیلن به عنوان یک از محصولات پلی اتیلن، از جنس پلی اتیلن ساخته می شوند. دریچه منهول پلی اتیلن قدرت تحمل فشار را ندارد. به همین دلیل در مکان هایی که باید افراد و خودرو ها از روی دریچه عبور کنند از این درب ها استفاده نمی شود. از آنها فقط به عنوان درپوشی برای عدم ورود اجسام خارجی استفاده می شود. معمولا از پلی اتیلن برای ساخت درب کنتور های آب و فاضلاب خانگی استفاده می شود.

دریچه منهول چدنی

چدن به عنوان یک فلز سنگین و مقاوم تا به امروز نیز به عنوان یکی از اصلی ترین مدل های دریچه منهول مورد استفادهواقع می شود. چدن در مقایسه با بتن مقاومت بیشتری دارد و در طول زمان نیز کیفیت خود را از دست نمی دهد. اما امروز به دلیل بالا رفتن قیمت فلزات، استفاده از چدن هزینه بالایی داشته و همچنین نرخ دزدیدن این مدل دریچه های منهول نیز افزایش یافته است.

دریچه منهول بتنی

دریچه منهول بتنی از بتن به عنوان جنس اصلی دریچه بهره می گیرد. عموما از فلز به عنوان چهارچوب دریچه و از خود بتن به عنوان درب استفاده می شود. دریچه بتنی در کنار وزن سنگین خود مقاومت بسیار بالایی نیز ندارد و در صورت ورود ضربه سنگین دچار ترک و شکستگی می شود. همچنین دریچه منهول بتنی بعد از مدتی استفاده به دلیل طبیعت بتن و حضور در شرایط آب و هوایی مختلف دچار ترک، شکستگی و خوردگی شده و از بین می رود. به طور معمول جنس این پوشش ها از موارد زیر می باشد:

• بتن معمولی
• بتن تقویت شده به کمک الیاف فولادی یا بتن مسلح

دریچه منهول کامپوزیتی

دریچه کامپوزیت از جنس پلاستیک فشرده ساخته شده و در کنار وزن کم دارای مقاوت و دوام بسیار زیادی نیز است. این مدل دریچه ها در سال های اخیر و با پیشرفت صنایع پلاستیک معرفی شده اند و به دلیل مزایای بسیار زیاد جای خود را در میان دیگر مدل های دریچه منهول باز کرده اند. دریچه منهول کامپوزیتی از ترکیب رزین ‌های پلیمری و مواد شیمیایی دیگر ساخته می شود. دریچه منهول کامپوزیتی به دلیل کاهش هزینه ‌های ناشی از سرقت دریچه ‌های چدنی، مقاومت مکانیکی و هیدرولیکی بالا، مقاومت شیمیایی، زیبایی ظاهری (امکان تولید در رنگ ‌های مختلف)، مقاومت در برابر گازهای خورنده فاضلاب و عدم فرسایش در حال گرفتن سهم زیادی از بازار دریچه منهول چدنی است.

• FRP  یا GRP

FRP  یا پلاستیک تقویت شده با فیبر، بهترین ماده کامپوزیت است که برای ایجاد دریچه منهول استفاده می‌شود. عناصری مانند رزین پلی استر اشباع نشده، فیبر شیشه‌ای، کوارتز و دو نوع ماده افزودنی دیگر در آن وجود دارند. روش تولید آن‌ها بسیار پیچیده است و در مقایسه با پوشش SMC ، پوشش FRP  دارای یک سطح خوب است و توانایی بار بسیار بالایی را دارد.

• BMC

از ترکیب خمیر BMC و قالب سازی، نوعی ماده مرکب بدست می آید که به آن BMC  گفته می شود. عناصری که در ساخت این پوشش استفاده می‌شوند عبارت اند از رزین‌های پلی استر اشباع‌نشده، فیبر شیشه‌ای، کربنات کلسیم و میله‌های فولادی. روش تولید این نوع پوشش بسیار ساده است و هزینه زیادی ندارد. مزایای دریچه BMC  این است که آن‌ها سطح صافی و رنگی یکدست مانند پلاستیک دارند. با این حال قابلیت بار این پوشش‌ها نسبتا پایین است و همچنین جنسشان به گونه ای است که مستعد اصطکاک هستند.

• SMC

SMC یا صفحه قالب ریزی، ترکیب دیگری از مواد مرکب است. عناصری که در ساخت این پوشش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل رزین‌های پلی استر، پنج لیره ا‌یی، کربنات کلسیم و مقدار کمی مواد افزودنی هستند. روش تولید دریچه SMC  کمی پیچیده و تا حدودی برگرفته از پوشش BMC است. همچنین این روش پر هزینه است. پوشش SMC، سطح صافی دارد و توانایی تحمل بار آن بسیار خوب میباشد.

قیمت دریچه منهول

قیمت دریچه منهول در مرحله اول به جنس آن بستگی دارد. اما پارامتر مهم در تعیین قیمت دریچه منهول ترافیکی بودن یا نبودن آن است. دریچه های منهول ترافیکی قیمت بسیار بالاتری دارند چرا که باید در ساخت آنها از مواد کاملا مقاوم در برابر فشار های خارجی استفاده شود. اما قیمت دریچه منهول غیر ترافیکی پایین است. زیرا نیاز به تحمل وزن خودرو های سنگین وزن را ندارد.

سوالات متداول دریچه منهول

منبع: آبسازه absaze.com