سپتیک تانک، ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است که به منظور تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی استفاده می شود. مخزن سپتیک می تواند از جنس پلی اتیلن، بتنی و فایبرگلاس به صورت عمودی و افقی ساخته شود.

از جمله کاربرد های سپتیک­ تانک می توان به استفاده از آنها در واحدهای مسکونی و ویلایی، مجتمع­های مسکونی و اداری، کارگاه­های ساختمانی، کارخانجات تولیدی و صنعتی، هتل­ها، رستوران­ها و مجتمع­های تفریحی و ورزشی اشاره کرد. در ادامه به اینکه سپتیک تانک فاضلاب چیست، انواع آن کدامند، کاربردها و مزایای استفاده از سپتیک تانک چیست، عملکرد و راندمان تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک چگونه است، اشاره خواهد شد. 

سپتیک تانک فاضلاب چیست؟

سپتیک­ تانک فاضلاب در واقع یک واحد پیش ­تصفیه می ­باشد که میزان آلودگی بیولوژیکی و شیمیایی فاضلاب خام را بین 40 تا 50 درصد کاهش می­دهد. این سیستم ساده ­ترین و پرکاربردترین واحد برای تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی است. در مخزن سپتیک­، تصفیه فاضلاب با فرآیندهایی مانند ته ­نشینی، شناورسازی و تصفیه بیولوژیکی انجام می شود.

به منظور دفع کنترل شده فاضلاب در مناطقی که دسترسی وجود ندارد و یا سطح آب های زیرزمینی بالا است و امکان استفاده از چاه جذبی وجود ندارد، از سپتیک تانک فاضلاب استفاده می شود. سپیتک تانک می تواند با روش بی هوازی فاضلاب را تا 40 درصد تصفیه کرده و سپس وارد محیط زیست کند.

انواع سپتیک تانک

سپتیک تانک ها بر اساس جنس بدنه به سپتیک تانک بتنی و پلی اتیلن تقسیم بندی می شوند. مخزن سپتیک بتنی وزن بیشتری نسبت به سایر مخازن دارد و معمولا برای حجم های بسیار بالا مورد استفاده قرار می گیرد. مخزن سپتیک پلی اتیلن نیز سبک تر هست و برای حجم های کمتر مناسب می باشد.

هم سپتیک تانک بتنی و هم سپتیک تانک پلی اتیلن قابلیت اجرا به صورت پیش ساخته را دارند. از مزایا سپتیک تانک پیش ساخته می توان به انتقال آسان تر و نصب سریعتر آنها نسبت به سپتیک تانک هایی که در محل تولید می شوند اشاره کرد.

سپتیک تانک بتنی

سپتیک تانک بتنی پیش ساخته از جنس بتن مسلحپ تیپ 5 و با عیار 400-300 کیلوگرم بر مترمکعب و در حجم های مختلف طراحی و اجرا می شوند. یکی از مهم ترین مزایای آن ها، استفاده در حجم های بالاست که می تواند برای کارفرما توجیه اقتصادی در مقابل مخازن پلی اتیلن و فایبرگلاس داشته باشد. از آنجایی که مخازن سپتیک بتنی پیش ساخته در مقایسه با نوع پلی اتیلنی و فایبرگلاس سنگین تر هستند، برای جابه جایی و حمل نیاز به جرثقیل و کامیون نیاز است.

سپتیک تانک پلی اتیلن

سپتیک تانک پلی اتیلن، به عنوان جایگزین سپتیک تانک های بتنی، می باشد. این نوع سپتیک تانک، با عمر مفید بیش از 50 سال، با آب بندی 100 درصد، به عنوان یک محصول منحصر به فرد در پیش تصفیه و سپتیک کردن فاضلاب خام، در رده محصولات اصلی پلی اتیلن آب سازه قرار دارد.

از جمله مزایای آن مقاومت بالا، عدم خوردگی، عدم نیاز به عملیات ساختمانی، سرعت بالا در ساخت، نصب و راه اندازی است. در مکانهایی که دسترسی به شبکه فاضلاب وجود ندارد، یکی از کلیدی ترین روشها برای کاهش بار آلایندگی فاضلاب استفاده از سپتیک پلی اتیلن است. از این مخازن بطور وسیع در ساختمانها، مجتمع های مسکونی و اداری، کارگاه های ساختمانی، کارخانجات، هتلها، رستورانها و مجتمع های تفریحی استفاده می شود.

دیواره یا بافل میانی سپتیک پلی اتیلن شرکت آب سازه، کاملا از جنس عدسی های پیرامون و جانبی مخزن سپتیک بوده و با تکنولوژی مشابه ساخته می شوند. عدسی های پیرامون و جانبی سپتیک تانک فاضلاب پلی اتیلن این شرکت، کاملا دو جداره و مسلح، جهت انعطاف پذیری و استحکام بیشتر اجرا می شود.

مکانیزم و عملکرد سپتیک ­تانک

فرآیندهای فیزیکی و بیولوژیکی اصلی ترین فرآیندهایی هستند که در سپتیک­ تانک استفاده می­ شوند. این فرآیندها عمدتاً شامل ته نشینی، شناورسازی و فرآیندهای بی‌هوازی بیولوژیکی می‌شوند. هر کدام از آنها بخشی از بار آلودگی را کاهش می‌دهند. ابتدا به کمک فرآیندهای جداسازی، مواد و جامدات شناور و معلق از فاضلاب جدا می شوند. سپس با استفاده از باکتری های بی هوازی، فاضلاب خام به مواد ساده تر تبدیل می شوند.

ورود فاضلاب

فاضلاب از طریق لوله ورودی وارد قسمت اول سپتیک­ تانک که توسط یک دیوار جداکننده از قسمت دوم مخزن جدا شده است و دارای حجمی معادل دو سوم حجم کل سپتیک ­تانک وارد می شود. با ورود فاضلاب به این قسمت، مواد معلق و ذرات خارجی بر اثر وزن به سمت پایین حرکت کرده و به ته مخزن می ریزند. مخزن سپتیک فاضلاب به شکلی طراحی شده است که فاضلاب ورودی را تقریبا بین یک تا سه روز نگه می دارد. در این مدت جامدات سنگین در کف مخزن ته نشین و مواد سبک، روغن و گریس در سطح مخزن شناور می مانند، زیرا وزن مخصوص کمتری نسبت به فاضلاب دارند.

ته نشین شدن مواد سنگین

تجمع مواد ته­ نشین شده در کف مخزن توده­ ای از لجن را ایجاد کرده که به واسطه آن میکروارگانیسم­ها و باکتری­ها تکثیر و رشد می­ کنند. واکنش­ های بیولوژیکی که در طول تکثیر و رشد آنها رخ می­دهد باعث می شود که آلاینده های آلی تجزیه شده و فاضلاب تصفیه شود.

خروج بیوگاز

همچنین در طی واکنش­های بیولوژیکی، مقدار قابل توجهی از لجن را به بیوگاز تبدیل کرده و میزان لجن را کاهش می­دهند. بیوگاز تولید شده که عمدتا متان است از طریق ونت خروجی بیوگاز از سپتیک­ تانک استخراج می­شود.

شناورسازی و چربیگیری از فاضلاب

در این مرحله فاضلاب از طریق مسیر ارتباطی تعبیه شده در دیواره جداکننده، از قسمت اول به قسمت دوم سپتیک ­تانک وارد می شود. در این قسمت چربی­های بسیار ریز و ذرات روغنی که در فاضلاب باقی می­مانند، روی سطح شناور می­شوند و در نهایت پساب از طریق لوله خروجی از سپتیک­ تانک خارج می­شود.

تخلیه لجن

نتیجه فعل و انفعالات بالا، کاهش قابل ملاحظه ای از حجم لجن می باشد. به همین دلیل معمولا لجن مخزن سپتیک هر ۲ تا ۴ سال یکبار، بر حسب زمان ماند اولیه، تخلیه می‌شود و معمولا جهت تصفیه بیشتر به چاه جذبی هدایت می شوند. تخلیه سپتیک تانک یکی از ضروری ترین و مهم ترین کارهایی است که حتما باید انجام شود.

برای درک بهتر عملکرد و کارکرد سپتیک تانک ویدئو زیر را مشاهده فرمایید.

تولید و ساخت سپتیک تانک

بیش از صدها سپتیک، از سال 1390 تا به زمان حال در جای جای کشور توسط گروه صنعتی آب سازه اجرا و در حال بهره برداری و قابل بازدید می باشد.

آب سازه قابلیت تولید این محصول کاربردی و پر فروش از کوچک ترین ظرفیت یعنی 2 مترمکعب در شبانه روز تا بزرگ ترین ظرفیت یعنی 100 مترمکعب در شبانه روز را دارد. همچنین در مواری که به ظرفیت های بیشتر از 100 مترمکعب در روز برای سپتیک تانک فاضلاب نیاز است، می توان از مخازن مدولار استفاده نمود. یعنی به عنوان مثال بجای استفاده از یک سپتیک تانک پلی اتیلنی 200 مترمکعبی، از دو عدد سپتیک تانک 100 مترمکعبی پلی اتیلنی استفاده نمود.

نحوه بافل بندی و محاسبه ظرفیت سپتیک تانک جزو مواردی است که می بایست حتما توسط متخصصین و طراحان فرایندی انجام گیرد. از مزایای این محصول، عدم انتشار بوی نامطبوع در محیط پیرامون به علت آب بندی کامل سپتیک تانک و در نظر گرفتن زمان ماند دقیق مطابق با پروسه پیش تصفیه، می باشد.

بیشتر بخوانید: “طراحی سپتیک تانک فاضلاب چگونه انجام می شود؟“

کاربرد سپتیک تانک

از این سیستم در تمامی نقاطی که دسترسی به شبکه فاضلاب وجود ندارد یا تصفیه خانه فاضلاب احداث نشده است می توان استفاده کرد. کاربرد سپتیک تانک فاضلاب بسیار گسترده است. منازل مسکونی، مجتمع های مسکونی، شهرک ها، مجتمع های تجاری، کارخانه ها و شهرک های صنعتی همگی می توانند برای کنترل فاضلاب از این سیستم استفاده کنند.

برخی از کاربردهای اصلی سپتیک­ تانک فاضلاب عبارتند از:

• پیش­ تصفیه و تصفیه فاضلاب­های بهداشتی واحدهای مسکونی، مجتمع ­های تجاری و اداری، هتل­ها و رستوران­ها
• استفاده از آن به عنوان مخازن سازه ای تصفیه خانه های هوازی و بی هوازی
• استفاده در تصفیه مقدماتی فاضلاب‌های بزرگ جهت کاهش بار آلی و پیش تصفیه تصفیه خانه های فاضلاب شهری
• تصفیه مقدماتی مجتمع های تجاری، اداری و کمپ های کارگری
• تصفیه فاضلاب خروجی از مجتمع‌های مسکونی جهت ورود به چاه جذبی و …
• منبع ذخیره فاضلاب و استفاده به عنوان مخزن متعادلساز و مخزن پمپاژ ورودی تصفیه خانه ها
• حذف ذرات، چربی­ها و روغن­های آلوده موجود در فاضلاب رستوران­ها و سالن­های غذاخوری
• بالانس و پمپاژ فاضلاب در سیستم­ های تصفیه فاضلاب
• تصفیه فاضلاب بی هوازی مراکز مسکونی، اداری و تجاری پیش از ورود به منابع دریافت کننده فاضلاب
• استفاده در ایستگاه پمپاژ فاضلاب جهت جمع آوری فاضلاب
• قابل نصب و بهره برداری در ساختمان های اداری، مسکونی، شهرک صنعتی و کارخانه ها و مراکز ورزشی

بیشتر بخوانید: مراحل نصب سپتیک تانک فاضلاب

تعمیر و نگهداری سپتیک ­تانک

برای عملکرد بهتر سپتیک ­تانک باید نکات زیر را رعایت کرد:

لجن انباشته شده در سپتیک ­تانک حدود یک تا دو سال زمان نیاز دارد تا تخلیه شود. در هنگام تخلیه بهتر است مقدار کمی لجن در سپتیک­ تانک باقی بماند. زیرا این لجن حاوی میکروارگانیسم­ها و باکتری­هایی است که در تصفیه موثر هستند و تخلیه کامل آنها باعث طولانی شدن راه اندازی مجدد سپتیک ­تانک بیولوژیکی می­شود.

تخليه و تميز کردن تانک را می توان بوسيله پمپ یا وسایل دستی و حتی زهکشی نيز از تانک خارج ساخت. فقط دقت شود که در فاصله زمانی تخلیه مخزن هيچ نوع مواد ضد عفونی یا آشغال نباید وارد جریان تصفيه شود، چون باعث از بين رفتن باکتری ها می گردد.

همچنین پیشنهاد می گردد که اگر فاضلابی که می خواهید تصفیه کنید فاضلاب صنعتی است، قبل از ورود فاضلاب به سپتیک، به چربی گیر وارد شود تا چربی و روغن از فاضلاب حذف گردد. وجود روغن در فاضلاب باعث کاهش راندمان تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک می شود.

عوامل موثر بر عملکرد سپتیک تانک چیست؟

عوامل هضم بی هوازی که در مخازن سپتیک رخ میدهد تحت تاثیر دما و موادی که باعث آسیب به موجودات ارگانیک موجود در آب می شود قرار دارند. دماهای بالاتر سبب افزایش فعالیت‌های بیولوژیکی داخل مخزن می‌شود و این باعث افزایش سرعت تجزیه می‌شود. همچنین دماهای بالاتر می تواند چربی‌های موجود در آب را به صورت مایع تبدیل کند.

برخی از عواملی تاثیر گذار بر عملکرد سپتیک تانک تاثیر میگذارد عبارتند از:

• غلظت پساب ورودی
• PH فاضلاب های خروجی
• استفاده از لوله ی تخلیه برای پاکسازی و جلوگیری از ورود موادی که PH و فعالیت بیولوژیکی را تحت تاثیر قرار می دهد.
• شدت متغیر ورود جریانات که میتواند مانع از فرآیند جدایش شود.
• جلوگیری از ورود زیاد چربی ها
• جلوگیری از ورود مواد آنتی باکتریال و مواد مورد استفاده در شیمی درمانی به مدت زیاد به داخل مخزن سپتیک.
• عدم نگهداری کافی مواد انباشته شده در مخزن و کاهش حجم موثر مخزن

بیشتر بخوانید: افزایش راندمان تصفیه فاضلاب

عوامل تاثیر گذار بر قیمت سپتیک تانک

قیمت سپتیک تانک به عوامل مختلفی مانند جنس بدنه، حجم مخزن، تعداد بافل ها، میزان ورودی فاضلاب، ابعاد طراحی مخزن، زمان ماند و … بستگی دارد. به طور کلی مخزن سپتیک از جنس های مختلف مانند بتنی و پلی اتیلن ساخته می شوند. ابعاد مخزن تا حد زیادی به میزان فاضلاب ورودی بستگی دارد. طراحی سپتیک تانک بیشتر بر اساس حجم فاضلاب ورودی تعیین می شود، اما ممکن است پارامتر های دیگر نیز در این زمینه اثرگذار باشند.

ابتدا باید دبی فاضلاب ورودی تعیین شود تا به این ترتیب ظرفیت مخزن مشخص شود. برای تصفیه بهتر فاضلاب و افزایش استقامت مخزن از چند دیوایدر در درون مخزن استفاده می شود. تعداد دیوایدر ها پارامتر بعدی اثر گذار بر قیمت هستند. نوع مخزن اعم از پلی اتیلن یا بتنی و همچنین عمودی یا افقی بودن آن می تواند باعث افزایش یا کاهش قیمت مخزن سپتیک شود.

لیست قیمت سپتیک ­تانک بر اساس موارد زیر محاسبه و تعیین می شود:

• جنس و ظرفیت مخزن
• ارتفاع عمق دفن
• عمودی یا افقی بودن
• قیمت فروش مواد اولیه در بازار
• هزینه تولید و تحویل درب کارخانه
• بر اساس گریدهای مواد اولیه و مشخصات مواد مصرفی
• تعداد بافل، دیوایدر و دریچه های بازدید
• با توجه به ابعاد سپتیک مانند قطر، طول و وزن
• استاندارد خروجی از سپتیک

برای دریافت لیست قیمت انواع سپتیک تانک و دریافت مشاوره رایگان برای پروژه خود با کارشناسان آب سازه تماس فرمایید. آب سازه شما را به بازدید از کارخانه و دیدن محصولات پلی اتیلن این شرکت در محل کارخانه نیز دعوت می نماید.

سوالات متداول سپتیک تانک