مخازن از جنس کامپوزیت را می توان بر اساس تکنولوژی ساخت، مواد تشکیل دهنده و کاربرد آنها به دسته بندی های مختلف تقسیم کرد. اما در یک دسته بندی شناخته شده انواع این مخزن ها را می توان به سه دسته کلی مخزن SMC ، مخزن GRP، مخزن FRP تقسیم کرد.
دیواره های این نوع مخازن از ترکیب الیاف شیشه و رزین غیر اشباع و چند ماده مکمل دیگر ساخته میشوند. مخازن فایبرگلاس GRP به دو صورت پنلی و یکپارچه تولید میشوند. از ویژگی های مخازن فایبرگلاس میتوان به خاصیت ضد اسیدی و مقاومت در برابر اشعه UV نور خورشید و همچنین مقاوم در برابر خوردگی با انواع مواد شیمیایی و اسیدی و بازی اشاره کرد.
مشخصات فنی مخزن کامپوزیتی
از ویژگی های مخازن کامپوزیتی، صاف و صیقلی بودن آن هاست، که موجب جلوگیری از رشد جلبک ها در آن می شود. مخزن کامپوزیتی همچنین در برابر نور خورشید و خوردگی بسیار مقاوم است. این مخازن از سه لایه داخلی، استحکام و سطح بیرونی تشکیل شده اند. مخازن کامپوزیتی از ترکیبات رزین، پلی استر و الیاف شیشه تولید می شود.
مخازن کامپوزیتی را به سه دسته کلی GRP، FRP و SMC تقسیم بندی می کنند. در ادامه خصوصیات، ویژگی هاف مزایا و کاربردهای هر یک را توضیح داده ایم. با ما همراه باشید تا با هر یک از این مخازن آشنا شوید.
مخزن کامپوزیتی GRP
استفاده از پلیمرهای منحصر به‌فرد با مقاومت شیمیایی فوق‌العاده قوی، این مخزن را از سایر مخازن در نوع خود متمایز می‌کند. به همین دلیل مخزن GRP با نام مخازن مواد شیمیایی نیز شناخته میشود. این مخزن‌ها قابلیت ذخیره‌سازی سیالات شیمیایی تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد را دارند. این ویژگی سبب شده تا کارخانه‌های تولیدکننده مواد شیمیایی مشتری اصلی این گونه تانک‌ها یا مخازن باشند. مخازن شیمیایی GRP در ارتفاع ۱ متر تا ۳۰ متر بنا به نیاز مشتری قابل سفارش هستند.
مخزن GRP، یک منبع مدولار یا استوانه‌ای است که جنس آن از پلاستیک تقویت‌شده با الیاف شیشه تشکیل شده است. مخزن فایبرگلاس در برابر نور خورشید، تغییر دما و خوردگی بسیار مقاوم است و سطح صاف و صیقلی پنل‌ها از تشکیل جلبک‌ها و آلاینده‌ها جلوگیری می‌کند.
از کاربرد های مخازن کامپوزیت GRP می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نگهداری کود های مایع
- ذخیره هر نوع ترکیبی از بنزین، اتانول و متانول
- عایق کردن مخازن اسید در برخی کارخانه ها
- ذخیره آب برای آبیاری فضای سبز و یا مصارف صنعتی
مخزن کامپوزیتی SMC
مخزن های SMC ماژولار از پنل های پیش ساخته با ابعاد یک متر در یک متر تشکیل می شود. مزیت اصلی مخازن اس ام سی اجرای سریع و ابعاد بسیار بزرگ می باشد. از این مخزن ها بیشتر برای ذخیره سازی آب در احجام بالا استفاده میشود.
مخازن SMC از جنس کامپوزیت با ترکیب مدول بسیار بالای الیاف شیشه و خواص مقاوم به خوردگی و شرایط محیطی مختلف و رزین های پلیمری چندین سال است که وارد این صنعت شده است. هرچند که ممکن است به نظر برسد الیاف در جهت فشاری قوی عمل نمی کنند اما در واقع تناسب بسیار بلند الیاف موجب شده است که اینگونه به نظر برسد.
این کامپوزیت ها به دلیل مزایای زیادی که دارند بسیار مورد استقبال قرار گرفته اند. استحکام بالا، وزن ویژه کم، طول عمر زیاد و نیاز به نگهداری و تعمیرات بسیار کم ،در ساخت مخازن نگهداری مایعات به ویژه مخزن نگهداری آب و مخازن سیالات خورنده بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.
بیشتر بخوانید: پکیج تصفیه فاضلاب GRP
مخزن فایبرگلاس در برابر نور خورشید، تغییر دما و خوردگی بسیار مقاوم بوده و سطح صاف و صیقلی پنل‌ها از تشکیل جلبک‌ها و آلاینده‌ها جلوگیری می‌کند.
این نوع مخزن از مواد تقویت شده ی کامپوزیتی تولید می شود که بهترین نوع از فایبرگلس می باشد. وجود الیاف بلند تر در SMC باعث خواص با مقاومت بسیار بهتری نسبت به استاندارد های قالب گیری فله BMC می شوند.
مخزن SMC یا مخازن مدولار به صورت پیش ساخته بوده و در محل پروژه و در ابعاد خاص نصب میشوند. مخازن GRP یکپارچه تولید شده با استفاده از روش رشته پیچی یا فیلامنت وایندینگ به صورت عمده جهت نگهداری سیالات تحت فشار به کار گرفته میشوند که به آن مخازن تحت فشار کامپوزیتی گفته میشود. ترکیب روش‌های رشته پیچی و لایه گذاری دستی جهت ساخت مخازن نگهداری تا حجم حدود ۶۰ متر مکعب استفاده است.
مخزن کامپوزیتی FRP
مخزن FRP بیشتر برای ذخیره سیالات خورنده شیمیایی استفاده میشود. تفاوت اصلی این نوع مخزن با سایر مخزن های مشابه استفاده از رزین های خاص با مقاومت شیمیایی بسیار بالا است. در نهایت مخزن GRP که اغلب موارد برای ذخیره سازی آب و سیالات کم خطر از آن استفاده میشود.
از کاربردهای مخازن کامپوزیت FRP می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با توجه به درجه غذایی و عدم وجود بو و طعم در آب، از این مخازن برای ذخیره آب آشامیدنی استفاده میشود.
- مخازن فیلتر شنی، فیلتر کربنی و سختی گیر
- ذخیره آب برای آبیاری فضای سبز و یا مخازن ذخیره آب برای مصارف صنعتی نمونه‌هایی از ذخیره آب بهداشتی غیر شرب هستند.
- ذخیره و نگهداری سیالات شیمیایی به‌دلیل عدم واکنش مخزن فایبرگلاس در واکنش با اسیدها و قلیاها
مخازن فایبرگلاس برای ذخیره آب بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی و همچنین ساختمان‌های اداری، مسکونی و تجاری استفاده میشود. - در موتورخانه ساختمان‌های اداری و تجاری عمده از مخازن کامپوزیت برای تولید منابع اطفاء حریق و مخازن آب آتشنشانی استفاده میشود.
- در شبکه‌های انتقال آب‌و‌فاضلاب از مخزن فایبرگلاس به‌عنوان ایستگاه پمپاژ آب یا فاضلاب استفاده میشود.
از این تانک به عنوان منبع آب در پشت بام ساختمان‌های بلند استفاده میشود. - برای نگهداری رنگ‌ها، روغن‌ها و مواد شیمیایی
- همچنین به‌عنوان مخازن تحت فشار در ساخت سخت‌کننده‌ها، شن و ماسه و فیلترهای کربنی استفاده میشوند.
- در آب شیرین کن های صنعتی بسیار پر کاربرد است
کاربرد مخازن کامپوزیتی
از مخازن کامپوزیتی در صنایع گوناگون استفاده می شود. با توجه به نوع صنعت از مخزن متفاوتی استفاده می شود. بیشترین کاربرد این نوع مخزن در ذخیره آب آشامیدنی و آب آتشنشانی در مجتمع ها و پروژه های بزرگ مانند ساختمان های اداری و بیمارستانی، مجتمع های تجاری، پاساژها و واحدهای بزرگ مسکونی میباشد.
وجود کربن در آب می تواند موجب خوردگی فلزات شود و همچنین وجود اکسیژن در آب نیز زنگ زدگی و فرسایش قطعات فلزی را به همراه خواهد داشت. وجود کربنات ها، کلرید ها، سولفات ها و نیترات ها نیز موجب سختی آب و ایجاد رسوب گذاری و خوردگی در مخازن و منابع ذخیره آب میشود. وجود برخی میکروب ها و مواد شیمیایی موجب رشد جلبک ها و باکتری ها میشود.
از کاربرد های دیگر این نوع مخازن استفاده بعنوان منبع ذخیره انواع اسید و سیالات با درجه خورندگی بالا میباشد که عملا در سایر مخازن اعم از فلزی و بتنی و پلاستیکی غیر ممکن است. مخازن ذخیره فایبرگلاس شرکت آب سازه، ضد جلبک بوده و دارای گرید بهداشتی میباشند که مانع از آلوده شدن آب میشود.
