پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی

مراحل کار تصفیه فاضلاب بیمارستانی

یکی از مهم‌ترین گام‌ها در تصفیه فاضلاب‌ بیمارستان، انتخاب تجهیزات و روش‌های مورد نظر با توجه به نوع آلاینده‌های موجود در آن‌ها است. به همین دلیل برای افزایش کیفیت فاضلاب‌های مراکز درمانی، اعمال شیوه‌های متفاوتی برای تصفیه فاضلاب انسانی و بهداشتی لازم است. در حالت کلی فرآیند‌های تصفیه در انواع پکیج‌های تصفیه فاضلاب‌ شامل چند گام مهم و ضروری است که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم.

پیش تصفیه فاضلاب بیمارستان

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که قبل از فرآیند تصفیه پساب‌های بیمارستان اعمال می‌شود، پیش تصفیه فاضلاب است. این فرآیند برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به تجهیزات و همچنین افزایش کیفیت خروجی پساب‌ها  انجام می‌گیرد. در این مرحله مواد رادیو اکتیو، اثر خون باقی مانده، اثرات دارویی و همچنین ذرات روغنی و کلوئیدی معلق در پساب‌ها، به حد زیادی کاهش پیدا می‌کنند. علاوه بر جذب ذرات جامد به وسیله تجهیزات، بسیاری از آنها در کف مخزن ته نشین و بعد به مرور از پکیج خارج می‌شوند.

تصفیه فیزیکی فاضلاب (تصفیه اولیه)

مواد جامد و ذرات چربی اگر وارد تجهیزات و دستگاه‌ها شود، موجب خرابی و اختلال در آنها می‌گردد. به همین دلیل بهتر است تصفیه فاضلاب بیمارستان به وسیله تجهیزات مختلفی مانند آشغالگیر مکانیکی صورت گیرد. نکته بسیار مهم در این مرحله آن است که اثرات مواد شیمیایی و آلی و باکتری‌ها در فاضلاب‌ها کم نمی‌شود. در این روش فقط حجم و میزان ذرات معلق و جامد کاهش پیدا می‌کند.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب بیمارستان (تصفیه ثانویه)

این مرحله به عنوان سومین گام در تصفیه پساب‌های بیمارستانی به شمار می‌آید. تصفیه در این مرحله با تجزیه مواد آلی به کمک میکروارگانیسم‌های بی هوازی و هوازی انجام می‌شود. در  این گام مواد آلی و آلاینده‌های موجود در فاضلاب‌ها تجزیه شده و در کف مخزن ته نشین می‌گردند. روش‌های تصفیه بیولوژیکی به روش های UASB, MBBR, SBR,MBR انجام می شود.

تصفیه شیمیایی و گندزدایی فاضلاب بیمارستان

آخرین مرحله تصفیه در همه پکیج‌های تصفیه فاضلاب بیمارستانی، تصفیه شیمیایی است. یکی از بزرگترین اهداف این مرحله کاهش اثرات منفی و ضدعفونی کردن پساب‌هایی که در مراحل قبلی حذف نشده‌اند، می باشد. برای جمع‌آوری ذرات معلق کلوئیدی از مواد منعقد کننده و لخته سازی استفاده می‌گردد. علاوه بر آن از سیستم‌های فیلتراسیون برای افزایش کیفیت پساب‌ها و استاندارد شدن آب موردنیاز طبیعت نیز استفاده می‌گردد.

فاضلاب بیمارستانی چیست؟

در پاسخ به این سوال که فاضلاب بیمارستانی چیست می توان گفت، به کلیه پساب های تولید شده درون بیمارستان ها و واحدهای درمانی گفته میشود، که به مواد دارویی، مواد ضدعفونی کننده، گند زداها و همچنین مواد شیمیایی و رادیواکتیوی آلوده هستند. مصرف آب در محیط های بیمارستانی بسیار زیاد است و علاوه بر بخش زیادی از آب ها که صرف شستشوی سطوح و سالن ها، سالن های رختشویی، رستوران و غیره می شود، بخشی نیز در سرویس های بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند.

اهمیت دفع فاضلاب بیمارستان

افزون بر ایجاد بوی زننده و نامطلوب در محیط، این پساب ها توانایی ایجاد مشکلاتی از قبیل جهش ژنتیکی در انسان و همچنین تغییرات جنسی در ماهی ها را نیز دارند. به همین علت تصفیه فاضلاب در بخش های درمانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در حال حاضر نیز محدودیت های بسیار زیادی برای ورود این نوع پساب ها به طبیعت اعمال شده است.

از مهم ترین مواد آلاینده در این فاضلاب ها می توان به انواع داروهای هورمونی و آنتی بیوتیک ها اشاره کرد. علاوه بر این، حجم بالایی از مواد حاوی رادیواکتیو نیز در فاضلاب این محیط ها وجود دارد. این مواد اغلب از بخش های پرتور درمانی بدست آمده و خطرات زیادی را به همراه دارند. هیچ کدام از گروه های پساب های بیمارستان که حاوی مواد عفونی و دارویی و همچنین ادرار و مدفوع می باشند، به صورت مستقیم امکان ورود به فاضلاب شهری و همچنین طبیعت را نخواهند داشت.

منابع فاضلاب بیمارستانی

در یک تقسیم بندی کلی می توان انواع فاضلاب های تولید شده در محیط های بیمارستانی را بر اساس منبع تولید کننده آنها به گروه های زیر تقسیم بندی کرد:

• آب سیاه: این گروه از پساب ها در سرویس های بهداشتی واحدهای درمانی تولید می شود و مانند فاضلاب های شهری می باشند. برای تصفیه این گروه از پساب ها تجهیزات موجود در پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی کافی می باشد و نیازی به مراحل متعدد ضدعفونی و گند زدایی مانند دیگر پساب های واحدهای درمانی نداریم.

• فاضلاب خاکستری: خطرناک ترین نوع فاضلاب در محیط های درمانی این نوع فاضلاب می باشد. این نوع فاضلاب حاوی مقادیر زیادی از داروها، مواد ضد عفونی کننده، پساب های حاوی مواد رادیواکتیو و همچنین مواد شوینده می باشند. استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستان برای این نوع پساب ها ضروری است و به هیچ عنوان نباید به طور مستقیم وارد طبیعت شوند. البته، علیرغم تاثیرات نامطلوب این نوع فاضلاب ها، در بسیاری از کشورها این پساب ها وارد طبیعت، دریا و رودخانه ها شده و به آب های زیر زمینی نیز نفوذ پیدا می کنند.

• آب باران: کم خطرترین نوع فاضلاب در محیط های درمانی این نوع از فاضلاب می باشد. این فاضلاب از عبور و تجمع آب باران در محوطه و پشت بام بیمارستان بدست می آید. این گروه از پساب ها نیاز به تصفیه نداشته و برای آبیاری فضای سبز بیمارستان می توان از آنها استفاده کرد.

کیفیت فاضلاب بیمارستانی

کیفیت فاضلاب بیمارستانی تا حدی شبیه به فاضلاب بهداشتی انسانی می باشد. اما وجود مواد داروئ، آنتی باکتریال ها و غیره باعث شده که از لحاظ آسیب های ژنتیکی حائز اهمیت باشد. برخی از ترکیبات موجود در پساب بیمارستانی عبارتند از:

• فلزات سمی: جیوه و نقره که در مراحل مختلف درمان مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است به صورت ناخودآگاه وارد فاضلاب بیمارستان شوند.
• انواع مواد شوینده‌ (ترکیبات کلردار): این مواد برای گند زدایی و از بین بردن پاتوژن‌ ها مورد استفاده قرار می گیرند. احتمال ورود آنها به شبکه فاضلاب بیمارستان زیاد می باشد.
• دترجنت و گندزداها: به طور گسترده ای برای گند زدایی سطوح و وسایل داخل بیمارستان کاربرد دارند.
• مواد آلی قابل تجزیه: این مواد ممکن است به هر نحوی وارد فاضلاب بیمارستان شده و بسیار مضر باشند.
• مواد معدنی: این مواد را می توان شامل مواد محلول، معلق و کلوئیدی دانست.
• ترکیبات شیمیایی و دارویی: این مواد در مراحل تشخیص و درمان مورد استفاده قرار می گیرند و بدون تغییر یا اندکی تغییر از بدن بیمار دفع می شوند.
• اکسیداسیون ها: این مواد بسیار مقاوم بوده و تجزیه پذیری کمی دارند. باید توجه کرد که مقدار زیادی از این مواد در PH بیشتر از ۸ در آب حل می شوند.
• آنتی ویروس‌ ها : به مقدار زیادی در فاضلاب بیمارستان وجود دارد و به صورت مستقیم از طریق فاضلاب بیمارستان وارد فاضلاب شهری می شوند.

نقش داروها در فاضلاب بیمارستانی چیست؟

پساب های خاکستری بیمارستان حاوی مقدار زیادی از داروها می باشند. به همین منظور خطرناک ترین نوع فاضلاب در واحدهای درمانی به شمار می روند. داروهای مصرف شده برای انسان ها، 60 تا 80 درصد آنها دفع میشوند و به همین دلیل حجم این مواد در فاضلاب بسیار زیاد است. از مهم ترین دلایلی که باعث افزایش اهمیت تصفیه فاضلاب در محیط های درمانی می شود، اثرات نامطلوب مواد دارویی بر طبیعت، انسان و همچنین حیوانات و آبزیان می باشد. از اثرات و نقش های نامطلوب این پساب ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ورود داروهای حاوی هورمون های جنسی از قبیل استروژن که می تواند بر خصوصیات آبزیان و ماهی ها اثرات نامطلوب ایجاد کند.
• داروهای حاوی مواد و ترکیبات متوقف کننده رشد که ارتباط مستقیم با رشد سلول های سرطانی در بدن و همچنین جهش های ژنتیکی دارند.
• ورود داروهای حاوی آنتی بیوتیک باعث افزایش مقاومت باکتری های موثر در رشد بیماری های مسری می شود.
• مواد رادیواکتیو حاصل از بخش های پرتودرمانی و شیمی درمانی خطرات که حدود 70 درصد از ید موجود در آنها با ادرار بیمار دفع می گردد.

بهترین روش برای تصفیه فاضلاب بیمارستانی کدام است؟

همانطور که گفته شد آلایندگی فاضلاب بیمارستان به دلیل وجود مواد شیمیایی و سمی مختلف بالا بوده و دفع این پساب باید بر طبق الزامات محیط زیستی باشد. آنالیز کیفیت پساب خروجی نشان دهنده اهمیت انتخاب روش درست تصفیه است. علاوه برا پارامتر های عمومی مانند BOD و COD بسیار مهم است که آلایندگی هایی مانند ترکیبات نو ظهر از جمله EPs، AOX و سایر مواد شیمایی و داروئی کاملا حذف شوند. بهترین روشی که برای تصفیه فاضلاب بیمارستانی وجود دارد، روش های ارتقا یافته لجن فعال است که به همراه فرایند های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

تصفیه فاضلاب بیمارستان به روش لجن فعال

روش لجن فعال یک متد قدیمی برای تصفیه انواع فاضلاب انسانی بهداشتی می باشد. اما با توجه به افزایش دبی فاضلاب و تغییر در کیفیت پساب این روش ارتقا یافته و روش های جدیدی ثبت شده اند.

فرایند MBR

فرایند MBR ترکیبی از فرایند لجن فعال و فیلتر های غشایی است. در این فرایند بجای مخزن زلال ساز مدول های ممبرانی درون مخزن هوازی قرار گرفته و پساب پس از تصفیه زیستی از بین غشا ها عبور کرده و مجدد مورد تصفیه قرار می گیرد. فضاب اشغال شده توسط این فرایند بسیار کم است اما مشکلاتی مانند گرفتگی ممبران ها، هزینه های مربوط به جایگزینی و شست و شوی غشا نیز وجود دارد.

فرایند MBBR

تصفیه فاضلاب به روش MBBR شامل استفاده از پکینگ مدیای معلق در مخزن هوازی باعث شده تا هم حجم راکتور کم تر شود و هم تصفیه پساب به شکل بی هوازی نیز صورت بگیرد. به این ترتیب فرایند تصفیه کامل تر شده و پساب خروجی دارای کیفیت بالاتری می باشد.

فرایند IFAS

در این روش از پکینگ مدیای ثابت در مخزن بیولوژیکی پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی استفاده می شود. راندمان این سیستم بالاتر از فرایند MBBR بوده و حذف نیتروژن و فسفر به خوبی صورت می پذیرد.

قیمت پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستان

قیمت پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستان بستگی به میزان فاضلابی دارد که در روز از بیمارستان تولید و به بیرون دفع می گردد. در محدوده 580 میلیون تومان تا 8 میلیارد تومان قابل تصور است. برخی از عوامل تعیین کننده قیمت دستگاه های تصفیه پساب بیمارستان به شرح زیر است.

• فرآیند تصفیه فاضلاب که به استاندارد خروجی، فضای موجود و … وابسته است.
• مقدار دبی فاضلاب بیمارستانی ورودی به سیستم تصفیه فاضلاب
• ویژگی ها و آنالیز کیفی فاضلاب
• استاندارد پساب خروجی از پکیج تصفیه فاضلاب
• انتخاب تجهیزات از نظر نوع و برند
• نوع ساخت بدنه پکیج از لحاظ ضخامت ، کیفیت پوشش و همچنین جنس سازه

سوالات متداول