دیونایزر

شرکت آب سازه بزرگترین تولید کننده انواع دستگاه دیونایزر می باشد. سیستم های دیونایزر شرکت آب سازه با استفاده از دیونیزه کردن آب، آب خالص را جهت استفاده در صنایع آزمایشگاهی، شیمیایی و دندانپزشکی تولید می کند. در دستگاه دیونایزر به عنوان یکی از تجهیزات تصفیه آب خود نیز از اجزای مختلفی تشکیل شده است.  از جمله تجهیزات دستگاه دیونایزر می توان به ستونهای رزینی کاتیونی و آنیونی، مخزن ذخیره آب، سود و اسید، پمپ تزریق، پمپ آب خام و آب دمین، تجهیزات کنترلی مانند تابلو برق، فلومتر و غیره اشاره کرد.

دستگاه دیونایزر کاربرد های فراوانی در صنایع مختلف دارد. از جمله کاربرد دستگاه دیونایزر می توان به میکروب زدایی و خالص سازی آب در صنعت تصفیه آب و فاضلاب اشاره کرد. همچنین دیونایزر در صنایع پزشکی، مقطر سازی آب و حتی در خودروسازی و تاسیسات اتمی نیز کاربرد دارد. از مزایای دستگاه دیونایزر آب سازه می توان به استفاده از تجهیزات با معتبرترین برندهای اروپایی و آمریکایی، استفاده از رزین کاتیونی و آنیونی پرولایت انگلستان، داشتن مصرف بهینه برق، مقرون به صرفه و اقتصادی بودن راندمان بالا و جلوگیری از اتلاف آب، اشاره کرد.

دیونایزر (Deionizer) چیست؟

دیونایزر Deionizer سیستمی است که در آن با استفاده از یون زدایی با ستون های کاتیونی و آنیونی، آب خالص با هدایت الکتریکی کمتر از 1 میکروزیمنس جهت استفاده در صنایع و مشاغل مختلف تولید می شود. معمولا درون این ستون ها از رزین های کاتیونی و آنیونی استفاده می شود.

دیونایزر یا دستگاه آب دیونیزه ساز، هر دو یون کاتیون و آنیون را حذف کرده و یون‌های هیدروژن (H+) را در ازای یون‌های مثبت و هیدروکسیل (OH-) برای یون‌های منفی آزاد می‌کنند. یون‌های هیدروژن و هیدروکسیل پس از آن ترکیب می شوند تا آب خالص تشکیل شود کیفیت آب به دست آمده به طور قابل توجهی بالا است. هدف از یونیزاسیون حذف املاح و مواد معدنی محلول یونی از آب است. با عبور آب از رزین تبادل یونی، این رسوبات از آب خارج می‌شوند و به طور موثری آب را بسیار خالص کرده و به اصطلاح به آب دمین تبدیل می شود.

آب دیونیزه (Deionized Water) آبی حاصل از فرآیند یون زدایی است. در این روند یون های موجود در آب کاملا از بین می رود. آب نوشیدنی در طی فرآیندهای تصفیه و ضدعفونی که بر روی آن انجام می شود، حاوی املاح معدنی به شکل یون مانند کلسیم، سدیم، منیزیم ، آهن و غیره است. برخی از این ترکیبات معدنی در آب برای بدن انسان مهم و ضروری است و برخی دیگر باید از آب جدا شوند.

اجزای اصلی سیستم آب دیونیزه ساز

• ستونهای رزینی آنیونی و کاتیونی: این ستون ها از یک مخزن استوانه ای از جنس فایبرگلاس FRP یا فلزی (کربن استیل ST37 و یا استنلس استیل SS304, SS316) استفاده شده است. درون این مخازن از رزین های کاتیونی و یا آنیونی استفاده می گردد. گروه صنعتی آب سازه از رزین های کاتیونی، آنیونی و میکس بد برند پرولایت ساخت کشور انگلستان در تولید ستون ها استفاده می نماید.

• مخزن ذخيره آب: از مخازن پلی اتیلن ذخیره آب بهداشتی دارای گرید خوراکی استفاده می گردد.
• مخازن سود و اسيد: از این مخازن نگهداری اسید و باز جهت احیا رزین های کاتیونی و آنیونی استفاده می شود. نکته اصلی در انتخاب جنس این مخازن مقاومت در برابر خوردگی مواد  اسیدی و بازی می باشد.
• پمپ تزريق: جهت تزریق اسید و باز جهت احیا رزین از پمپ های تزریق از برندهای PROMINENT، EMEC، ETATRON و غیره استفاده می شود.
• پمپ آب خام: جهت انتقال و تامین فشار ورودی به سیستم
• پمپ آب دمین : پمپ های با فشار بالا برای سخت‌ترین کاربردها در اب دمین و آب فوق‌العاده کاربرد دارند. این پمپ ها جریان هایی از 0.7 تا 354 لیتر در دقیقه و فشار تا 160 بار را تحمل می کنند.
• تابلو برق: تابلو برق برند اشنایدر فرانسه و یا هیوندایی کره همراه با سیستم PLC
• تجهیزات کنترلی: شامل شیر فشار شکن، فلومتر و pH متر

 

مهمترین کاربرد های دستگاه دیونایزر

مهم ترین کاربرد های دیونایزر در آزمایشگاه ها، صنایع تولید مواد شیمیایی و پزشکی و دندانپزشکی است.

دیونایزر دندانپزشکی

در دندانپزشکی ها، پزشکان پس از استخراج ریشه و یا دندان محل زخم را با آب دیونیزه شده شست و شو می دهند. این امر باعث می شود تا هیچ آسیبی به محل زخم نرسد و ویروس و باکتری وارد دهان نشود. امروزه بیشتر دندانپزشک ها از دیونایزر جهت تولید آب دمین استفاده می کنند.

دیونایزر آزمایشگاهی

جهت تولید محلول های شیمیایی، افزایش دقت ساخت مواد شیمیایی، رقیق سازی محلول ها، خنک کردن تجهیزات و شست وشوی تجهیزات از مهم ترین کاربرد های آب دمین در صنایع آزمایشگاهی است.

کاربرد های دیونایزر در صنایع مختلف

• خنک سازی کوره های القایی
• شستشو و آبکاری قطعات فلزی
• شستشوی ظروف و وسایل آزمایشگاهی
• کاربرد گسترده در صنایع پزشکی (استفاده در دستگاه دیالیز، تولید داروهای مختلف، استریل کردن تجهیزات و غیره)
• کاربردهای نظامی و استفاده در تاسیسات اتمی
• آب مقطر گیری
• صنعت خودرو سازی ( تولید آب باطری، شستشوی رادیاتور، تولید ضد یخ و غیره)

مزایای دستگاه دیونایزر

• استفاده از تجهیزات (فیلترها، پمپ، تابلو برق، مخزن و غیره) با بهترین کیفیت از برندهای معتبر کشورهای اروپایی و آمریکایی
• استفاده از رزین کاتیونی و آنیونی و میکس بد پرولایت کشور انگلستان
• دارای 18 ماه گارانتی دستگاه از تاریخ نصب و راه اندازی
• مصرف بهینه برق
• راندمان بالای دستگاه و تولید آب دمین با خلوص بالاتر از 5/99 درصد
• نصب و بهره برداری آسان
• جلوگیری از اتلاف آب با حداکثر استفاده از آب ورودی
• مقرون به صرفه و اقتصادی
• استفاده از شاسی تمام استیل جهت جلوگیری از خوردگی و اکسایش
• عملکرد تمام اتومات و یا نیمه اتوماتیک
• ابزار کنترل آنلاین و نمایش کیفیت آب خروجی
• مجهز به سیستم خاموشی آنلاین در مواقع اضطراری
• قابلیت نصب سیستم پیش تصفیه مانند سختی گیر و فیلتر های شتی و کربنی
• مناسب برای آزمایشگاه، دندانپزشکی، پزشکی و صنعت

 

انواع دیونایزر با توجه به روش تولید آب دیونیزه

دیونایزر تک ستونی

دیونایزر های تک ستونی از یک ستون دارای رزین تشکیل شده است. عمل حذف هر دو بخش آنیون ها و کاتیون ها در همان یک ستون حذف می شود. رزین کاتیونی یون های دارای بار مثبت مانند کلسیم، سدیم، منیزیم، آهن، منگنز و پتاسیم را جذب می کند. رزین آنیون یون های دارای بار منفی مانند سولفات ها، کلریدها، کربنات ها، بی کربنات ها، نیترات ها و سیلیس را حذف می کند. دیونایزر های تک ستونی از رزین میکس بد استفاده می کند که از تخلیط هر دو نوع رزین کاتیونی و آنیونی تشکیل شده است. گروهی از رزین های میکس بد قابلیت احیا ندارند و پس از مدتی استفاده منقضی شده و نیازمند تعویض می گردند.

دیونایزر دو ستونی یا Mixed bed

در دیونایزر های دو ستونی از دو ستون رزین استفاده می شود. یک ستون رزین کاتیونی و دیگری ستون رزین آنیونی می باشد. آب ورودی ابتدا به رزین کاتیونی وارد و پس از خروج از آن به ستون رزین آنیونی وارد می شود. سیستم های دیونیزه کننده آب اتوماتیک دو ستونی از دو مخزن مدیا به صورت سری تشکیل شده اند. مخزن اول حاوی رزین کاتیونی به شکل هیدروژن (H) و مخزن دوم حاوی رزین آنیونی به شکل هیدروکسیل (OH) است.

الکترودیونیزیشن EDI

الکترودیونیزیشن (EDI) نیز یکی از روش‌های تولید آب بدون یون است که فرایند پیشرفته تر دیونایزر دو ستونی می باشد. با این تفاوت که در دیونیزه ساز mixed bed ازمواد شیمیایی جهت احیای رزین ها استفاده می شود، اما در دیونایزر EDI به صورت پیوسته توسط یون‌های +H و -OH که محصول الکترولیز آب است، انجام می‌شود. بخش های مختلف به کار رفته در الکترودیونیزیشن شامل میدان الکتریکی، غشا تبادل یونی و رزین می شود.

مراحل تولید آب دیونیزه با استفاه از سیستم دیونایزر

حذف ذرات معلق (پیش تصفیه)

در مرحله اول با استفاده از  فیلترهای کربن فعال و میکرو فیلترها نسبت به حذف مواد جامد معلق و فلزات سنگین نامحلول با اندازه بیش از یک میکرون و گازهای محلول در آب اقدام می شود. آب خارج شده از این مرحله دارای یون ها و نمکهای محلول بوده که این موارد به وسیله میکرو فیلترها قابل تصفیه نمی باشد. لذا خروجی به مرحله بعد انتقال می یابد.

استفاده از سیستم RO و سیستم رزینی جهت حذف کامل مواد محلول

در این مرحله جهت حذف یون ها و مواد آلی محلول، آب با استفاده از فشار پمپ از درون ممبران روش اسمز معکوس عبور کرده و مواد معلق باقیمانده از مرحله قبل و همچنین حدود 95 درصد یون ها و مواد محلول موجود در آب حذف می شود. خروجی آب ممبران  RO وارد ستون های کاتیونی و آنیونی شده و حدود 5 درصد مواد محلول و یون های باقیمانده نیز حذف می گردد.

میکروب زدایی و خالص سازی نهایی آب

هدف از این مرحله حذف تمام میکروارگانیسم ها ی موجود در آب می باشد. در این مرحله اشعه UV به آب خروجی از ستونهای کاتیونی و آنیونی تابیده می شود. در این مرحله شاخص TOC آب به 5-10 ppb میرسد. سپس آب با عبور از غشای UF از هرگونه آنزیم های باردار شده و میکروب عاری میشود. شایان ذکر است که آب فوق خالص (Deionized water) به علت خلوص فوق العاده بالای خود که حدود ۹۹% است اصطلاحاً به آب گرسنه (Hungry) نیز معروف است.

در صورت عدم استفاده فوری و همزمان با خروج از دستگاه سریعاً Co2 و میکروارگانیسم های موجود در هوا را جذب کرده و ضمن تغییر پارامترهای کمی و کیفی (مقاومت الکتریکی R ،TOC، بار میکروبی و غیره) خلوص خود را به سرعت از دست داده و مطابق با استانداردهای ASTM، USP و غیره دیگر فاقد کیفیت آب فوق خالص (Type A) است و در واقع به آب  Type C یا Laboratory Grade تبدیل می شود.

این آب برای مصارف عمومی آزمایشگاهی مانند شستشوی ظروف و وسایل آزمایشگاه مناسب بوده و به هیچ وجه جهت انجام آزمایش های Critical و حساس قابل استفاده نیست. لذا اکیدا توصیه می شود که آب فوق خالص به صورت تازه (By Demand) و بلافاصله بعد از خروج از دستگاه مصرف شده و حتی المقدور از نگهداری و ذخیره سازی آن خودداری شود.

بیشتر بخوانید: تفاوت ها و شباهت ها آب شیرین کن، دیونایزر و سختی گیر رزینی

ویدیو عملکرد دیونایزر برای تولید آب دمین

تفاوت آب مقطر و آب دیونیزه

مهمترین تفاوت آب مقطر با آب دیونیزه در درجه خلوص آنها می باشد. همین امر بر روی کاربرد آن ها نیز هم تاثیر می گذارد. درجه خلوص آب دیونیزه بسیار بالا می باشد و این آب کاملا از وجود انواع یون های مثبت و منفی پاکسازی شده است. دیگر تفاوت آب مقطر با آب دیونیزه این است که در روش دیونیزه که با عبور آب از رزین می باشد. خالص سازی آن بهتر انجام می گیرد و آب از وجود یون های مثبت و منفی کاملا زدوده می شوند. اما آب مقطر با روش تقطیر بدست می آید که مقداری ناخالصی در آن وجود خواهد داشت.

آیا می توان آب دیونیزه را نوشید؟

آب دیونیزه به چند دلیل برای نوشیدن و مصارف شرب مناسب نیست، مهمترین دلایل آن عبارتند از:

• به دلیل پایداری پایینی که دارد خورنده است. می تواند به مینای دندان و بافت های حساس آسیب وارد کند.
• کلیه مواد معدنی مفید برای بدن انسان در آن حذف شده است.
• این آب می تواند یون های کلسیم و منیزیمی را که توسط بدن جذب شده اند دفع نماید
• مزه بد: به دلیل نداشتن مواد معدنی و یون مزه بدی دارد
• قابلیت جذب فلزات سمی در مسیر انتقال و یا محل نگهداری را دارد. می تواند مواد سمی را از طریق نوشیدن منتقل نماید.

قیمت دستگاه دیونایزر

با توجه به توضیحات داده شده در بالا، قیمت دستگاه دیونایزر صنعتی، آزمایشگاهی و پزشکی و با توجه به دبی تولیدی آب دیونیزه شده متفاوت است. جهت اطلاع از قیمت دیونایزر با ما در تماس باشید.

دستور العمل نصب و بهره برداری از دیونایزر به شکل pdf

جهت دانلود دستورالعمل نصب و بهره برداری از دیونایزر به زبان انگلیسی کاتالوگ را دانلود کنید.

سوالات متداول