کلر یک عنصر شیمیایی طبیعی است که به عنوان یک گاز سمی، تحریک کننده و به رنگ زرد شناخته می شود. می توان پس از تحت فشار قرار دادن و خنک کردن آن را به شکل مایع تبدیل کرد. کلر یک ماده شیمیایی حیاتی است که با اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. رایج ترین کاربرد آن در ضد عفونی کردن استخرها، آب آشامیدنی، ضدعفونی فاضلاب و پسماندهای صنعتی است. در صورت استفاده زیاد از کلر در استخر ، ممکن است برای افراد مختلف ایجاد حساسیت به کلر ایجاد بشود. در ادامه در ارتباط با کلر و ضدعفونی آب با کلر توضیح می دهیم. همچنین اقدامات پیشگیرانه، علائم حساسیت به کلر و درمان حساسیت به آن را ارائه داده ایم.
کلر چیست؟
کلر به عنوان یک ماده فعال در چندین محصول پاک کننده، از جمله سفید کننده خانگی (وایتکس)، که تقریبا می توان گفت کلر محلول در آب است، عمل می کند. این ماده شیمیایی همچنین نقش مهمی در تولید داروها، لوله های پی وی سی، پلاستیک، ضربه گیر، کلریدها، حلال های کلردار، آفت کش ها، پلیمرها، لاستیک های مصنوعی، مبردها و غیره ایفا می کند. کلر هالوژن یکی از فراوان‌ترین عناصر موجود در طبیعت می‌باشد.
کلر عنصری یک گاز زرد مایل به سبز است که اولین بار توسط کارل ویلیام تولید شد. امروزه، ما در قالب‌های مختلف از این عنصر استفاده می‌کنیم. شایع‌ترین طریقه مواجهه با این عنصر از طریق شنا کردن در استخرها و آب لوله کشی کلردار می‌باشد. به هر حال، این ترکیبات قادر به ایجاد تحریک موقت و همچنین آلرژی‌های طولانی مدت می‌باشند.
ضد عفونی آب با استفاده از کلر
سازمان های آبرسانی شهری پیش از انتقال آب به منازل، از ماده شیمیایی کلر برای ضدعفونی کردن آن استفاده می کنند. به همین خاطر است که بسیاری از مسئولان به آب استخر کلر اضافه می کنند تا با عوامل بیماری زایی که باعث ایجاد وبا، اسهال خونی، حصبه و سایر بیماری های منتقله از آب شناخته می شوند، مقابله کنند.
حساسیت به کلر استخر چیست و چگونه از بروز آن جلوگیری کرد؟
قبل از بررسی عمیق تر این موضوع باید به این نکته اشاره کنیم که کلر حساسیت زا نیست. بلکه بخارهای آزاد شده طی واکنش های شیمیایی کلر در آب است که علائم آلرژی ایجاد می کند و نه خود کلر. به واکنش نامطلوب فرد پس از مواجهه با این ماده، چه از طریق داخلی یا خارجی، حساسیت به کلر گفته می شود. مطالعات نشان داده اند که شنا کردن مکرر در استخرهای کلردار خانگی و ورزشی ممکن است باعث بروز حساسیت‌های پوستی، چشمی و تنفسی بشود و آن ها را تشدید کند. اما بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل، استفاده از پکیج تزریق کلر (دستگاه کلرزن) و انتخاب نوع کلر مناسب است.
کنترل میزان کلر بهترین راه برای جلوگیری از آلرژی
مهم‌ترین راه برای جلوگیری از حساسیت به کلر، کنترل دقیق میزان کلر در آب استخر است. برای این منظور، باید از دستگاه کلر زن و کیت‌های اندازه‌گیری کلر استفاده کرد و سطح کلر را با استانداردهای تعیین شده مقایسه کرد. در صورت بالا بودن میزان کلر، میتوان با استفاده از مواد کاهش‌دهنده کلر، سطح آن را کاهش داد.
-
دستگاه کلر زن و نقش آن در پیشگیری از حساسیت
این دستگاه با آزادسازی تدریجی کلر در آب استخر، سطح آن را در حد مطلوب نگه می‌دارد. کلر زن‌های مختلفی در بازار موجود است که با توجه به حجم آب استخر و نوع کلر مصرفی، انتخاب می‌شوند. استفاده از کلر زن اتوماتیک، باعث می‌شود تا سطح کلر به صورت مداوم کنترل شود و از نوسانات ناگهانی آن و ایجاد حساسیت یا آلرژی جلوگیری شود. این دستگاه با دارا بودن سنسور های سنجش آب می تواند در صورت بالا بودن میزان کلر در آب، مواد کاهش دهنده کلر را آزاد کند و میزان آن را تنظیم کند.
-
انتخاب کلر مناسب برای جلوگیری از آلرژی در استخر
انتخاب نوع کلر نیز بسیار مهم است. کلرهای مختلفی مانند پودر کلر، قرص کلر، گرانول کلر و کلر مایع وجود دارد. هر کدام از این نوع کلرها مزایا و معایب خاص خود را دارند. بهتر است از کلرهایی استفاده شود که علاوه بر خاصیت ضدعفونی‌کنندگی، کمترین میزان تحریک‌کنندگی برای پوست و چشم‌ها را داشته باشند.
راه حل جلوگیری از حساسیت به کلر در استخرهای خانگی
در استخرهای خانگی، به دلیل استفاده محدود‌تر، کنترل میزان کلر آسان‌تر است و میتوان برای ضد عفونی کردن آن از قرص کلر هم بهره برد. با این حال، بهتر است از دستگاه کلر زن اتوماتیک و کلر مناسب استفاده شود تا از بروز هرگونه مشکل جلوگیری شود. همچنین، با توجه به اینکه کودکان بیشتر در معرض خطر حساسیت به کلر هستند، باید دقت بیشتری در نگهداری از آب استخر خانگی صورت گیرد. برای این منظور می توانید با مشورت کارشناسان آب سازه کلر زن مناسب با حجم آب استخر خود را سفارش دهید.
راه های قرار گرفتن در معرض کلر
خطر قرار گرفتن در معرض کلر به میزان نزدیکی شما به مکانی که در آن از کلر استفاده شده یا آزاد شده است بستگی دارد. اگر گاز کلر در هوا منتشر شود، افراد از طریق تماس با پوست یا چشم در معرض آن قرار خواهند گرفت و در صورت حساسیت به کلر دچار عوارض خواهند شد. همچنین ممکن است با استنشاق هوای آلوده به کلر نیز دچار آسیب های جدی شوید.
تشدید علائم حساسیت در اثر کلر
تحقیقات نشان می دهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض کلر ممکن است تولید رادیکال های آزاد را در بدن تحریک کند. همان طور که می دانید، رادیکال های آزاد سرطان زا هستند، می توانند آسیب زیادی به سلول ها وارد کرده و خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهند. شدت تاثیرات آن بر سلامتی به چند مورد زیر بستگی دارد:
- روش قرارگیری در معرض آن
- دوز کلر وارد شده به بدن
- مدت زمان قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
با این حال باید توجه داشته باشید که بروز هر یک از علائم و نشانه های ذکر شده در بالا لزوما به این معنی نیست که فرد در معرض کلر قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: 8 روش تصفیه آب استخر (خانگی و صنعتی)
تاثیرات حساسیت نسبت به کلر
بسته به میزان قرار گرفتن در معرض کلر، به راحتی می توان تشخیص داد که آیا فردی نسبت به این ماده حساسیت دارد یا خیر. اگر در معرض غلظت بالای کلر قرار بگیرید، ممکن است علائم مختلفی از جمله موارد زیر را تجربه کنید:
سوزش چشم
سوزش چشم تنها در زمان شنا در استخر کلردار اتفاق نمی افتد؛ بلکه ممکن است زمانی که از شوینده ها و مواد سفید کننده نیز استفاده می کنید، دچار این حالت شوید. خارش، خشکی، قرمزی و آبریزش چشم ها که در اثر تماس نزدیک با کلر ایجاد می شود، اغلب نشانه هایی واضح در زمینه حساسیت به کلر هستند. ناراحتی چشم ها پس از شنا کردن یکی از شایع ترین شکایات شناگران می باشد. این اشخاص بعد از شنا در آب استخر سوزش و ریزش اشک چشم روبرو شده اند. بیشتر از یک سوم مشکلات گزارش شده از کلر استخر به چشم ها مربوط است.
گلو درد و سرفه
سرفه های بیش از حد همراه با درد در نواحی زیر سینه معمولا زمانی اتفاق می افتد که فردی که به کلر حساسیت دارد، آن را بو کرده و یا لمس کند. با این حال به خاطر داشته باشید که این علامت می تواند گمراه کننده نیز باشد؛ زیرا سرفه گه گاهی ممکن است نشانه آلرژی نبوده و بیانگر حساسیت به ماده شیمیایی باشد.
مشکلات تنفسی یا تنگی نفس
کلر به عنوان یک عامل مختل کننده عملکرد صحیح تنفسی در افراد شناخته شده است. بنابراین، کسانی که به کلر آلرژی دارند، علائمی مشابه علائم آسم از جمله دشواری تنفس، تنگی نفس، سرفه، خس خس سینه، سفت شدن قفسه سینه و در برخی موارد خفگی را از خود نشان می دهند.
سیستم تنفسی بدن در برابر کلر بیشتر آسیب پذیر است. اکثر موارد پزشکی که در معرض آب استخر قرار گرفته اند، بیان کرده اند که از بخار متصاعد شده از آب استخر احساس احتقان و خفگی نموده اند. در موارد نادرتر افراد با التهاب اپی گلوت روبرو شده اند. غضروف اپی گلوت در راه هوایی پشت زبان قرار داشته و التهاب این قسمت سختی در بلع و گرفتگی صدا را به دنبال دارد.
بیشتر بخوانید: پکیج تزریق مواد شیمیایی
عطسه
عطسه یکی از شایع ترین علائم پس از استنشاق بخار کلر است، به ویژه پس از ماندن در اطراف استخر یا استفاده مکرر از مواد شیمیایی خانگی. آبریزش بینی و احتقان بینی نیز ممکن است به دلیل ماهیت تحریک کننده کلر یا به دلیل آلرژی های فصلی رخ دهد.
تحریکات پوستی
کلر می تواند منجر به بروز مشکلات پوستی از قبیل خشکی، قرمزی، خارش، ضایعات پوستی یا بثورات آلرژیک به کلر، پوسته پوسته شدن و کهیر شود. همچنین می تواند باعث تشدید اگزما شود. از دیگر عارضه های کلر آب استخر، ایجاد حساسیت پوستی در افرادی می باشد که مداوما در معرض آن قرار گرفته اند. کلر استخر می تواند با پوست واکنش داده و خشکی، راش پوستی و عفونت را ایجاد کند.
حالت تهوع
برخی افراد ادعا کرده اند که پس از قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد کلر دچار استفراغ و سرگیجه شده اند. در برخی موارد شدید، افرادی که به حساسیت به کلر دارند نیز ممکن است دچار هذیان شوند.
مشکلات عصبی
افراد پس از قرار گرفتن در معرض کلر، به احتمال زیاد دچار سردردهای خفیف تا شدیدی خواهند شد.
خشکی مو
کلر استخر چربی های طبیعی مو و پوست سر را از بین برده و سبب می شود موهای سر، خشک و شکننده و بدحالت شوند. با این وجود تماس این ماده باعث ریزش موی سر نخواهد شد.
درمان حساسیت به کلر استخر
اگر مشکوک به واکنش شدید حساسیت در اثر کلر (مانند مشکل در تنفس) هستید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. با این حال، کارهایی وجود دارد که می توانید برای مدیریت و درمان علائم آلرژی خفیف به کلر انجام دهید.
توصیه هایی در مورد مواجهه با کلر
اگر در معرض کلر قرار گرفتید، توصیه های زیر را در پیش بگیرید تا تاثیرات حساسیت در اثر کلر را بر سلامتی خود، به حداقل برسانید.
- سریعا منطقه ای را که در آن کلر وجود دارد ترک کرده و هوای تازه استنشاق کنید.
- اگر به هر طریق مقادیری کلر بلعیده اید، به جای تلاش برای استفراغ کردن و یا نوشیدن مقادیر زیادی مایعات، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- اگر در معرض کلر قرار گرفتید، سریعا تمام بدن خود را فورا با آب و صابون بشویید و به پزشک مراجعه کنید. اگر مقداری کلر روی لباستان ریخت، نباید هنگام درآوردن لباس آن را روی بدنتان بکشید. به جای این کار باید لباس را فورا قیچی کرده و درون چندین پلاستیک زباله دور بیندازید.
- در کمک به افرادی که در معرض حساسیت در اثر کلر هستند، مراقب باشید تا دستتان به موضع برخورد نکند.
- در صورتی که سوزش چشم یا تاری دید دارید، باید 10 تا 15 دقیقه چشمانتان را آب معمولی بشویید. پیش از شستشو، حتما لنز چشمانتان را درآورده و دور بیندازید. عینک را نیز باید با آب و صابون بشویید و پس از خشک شدن استفاده کنید.
اقدامات پیشگیرانه
- شناسایی علائم شایع و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه باید صورت گیرد. برای مثال، افرادی که به طور معمول در معرض محرک‌های چشم قراردارند، باید از یک پوشش مناسب برای چشمان خود استفاده کنند.
- به منظور پیشگیری از بروز مشکلات پوستی باید از استفاده از صابون‌ها و شوینده‌های دارای کلر خودداری کرد و یا از دستکش‌های غیر قابل نفوذ به آب هنگام استفاده از مواد سفید کننده شیمیایی استفاده کرد.
- شنا در استخرهایی که از کلر برای ضدعفونی کردن استفاده نمی‌شود، امن می‌باشد. دوش گرفتن قبل و بعد از شنا نیز به کاهش تحریکات پوستی کمک می‌کند.
- افرادی که دارای مشکلات تنفسی هستند، باید از مواجهه با کلر خودداری کنند و یا استفاده از ماسک در صورتی‌که استفاده از محصولات کلردار امری اجتناب ناپذیر باشد برای آنها لازم است.
- استفاده از فیلترهای کلر برای آب لوله کشی، حمام‌ها و آب نوشیدنی به جلوگیری از مواجهه و استنشاق مداوم ترکیبات کلردار در خانه کمک می‌کند.
میزان استاندارد کلر موجود در استخر
در این که باید برای تمیز و سالم نگه داشتن استخرها و تصفیه آب اقداماتی صورت گیرد، تردیدی وجود ندارد. برای اینکه آب شفاف و سالم شود باید سطح ph اندازه گیری شده و مقدار کلر موجود در استخر از حد خاصی بالاتر نرود. به این منظور استفاده از پکیج تزریق کلر با کیفیت بالا می تواند نقش مهمی در نگه داشتن دوز کلر در حد استاندارد داشته باشد. میزان ایمن ph آب استخر بین ۶.۵ تا ۸ می باشد. و آب استخر باید حداکثر حاوی ۳.۵ میلی گرم بر لیتر کلر باشد.
