شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در برخی موارد طعم و بوی ناخوشایند کلر را در آب حس کرده باشید. این وضعیت علاوه بر ناگوارا کردن آب نوعی نگرانی دائمی در مورد سلامتی آب برای ما ایجاد می کند. کلر یک عنصر شیمیایی است که قادر است به حالت مایع، جامد و یا گاز وجود داشته باشد و معمولا به صورت مخلوط با مواد دیگر در می آید.
کلر در اغلب کشور ها به عنوان ماده ای شناخته می شود که نقش گند زدایی را در تجهیزات تصفیه آب بر عهده دارد. اما در نهایت نمی بایست اثری از آن در آب آشامیدنی باقی بماند. با این که در حالت طبیعی مقادیر مشخص شده ای (حداکثر 5 میلی گرم بر لیتر) از این ماده را به آب اضافه می کنند، اما گاهی نیز به علت حفظ سلامتی آب در شرایط خاص استفاده از مقادیر بالاتری از کلر امری رایج است. در ادامه 6 روش متداول برای حذف کلر از آب را آورده ایم.
چرا باید کلر را از آب آشامیدنی حذف نمود؟
قبل از معرفی دلایل حذف کلر از آب ممکن است این سوال به وجود بیاید که کلر چیست و چرا در دستگاه آب شیرین کن صنعتی از آن استفاده می شود؟ به عبارت دیگر، با توجه به مضراتی که این ماده شیمیایی دارد، چرا باید در تصفیه فاضلاب و آب از آن استفاده شود؟ کلر یکی از عناصر بسیار مهم در جدول تناوبی می باشد که خاصیت گند زدایی و ضدعفونی بسیار بالایی از خود نشان می دهد. به عبارت دیگر، کلر دارای خاصیت اکسیدکنندگی بسیار بالایی است و به همین دلیل قادر است باکتری و ویروس و انگل های موجود در آب و فاضلاب را از بین ببرد.
پس از حذف پاتوژن ها و مواد آلاینده موجود در آب، حجم بالایی از کلر باقی می ماند که ورود آنها به بدن می تواند مشکلات بی شماری از قبیل بیماری های پوستی و ریوی و همچنین ریزش مو و سرطان را ایجاد کند. این مشکلات نه تنها از راه نوشیدن آب های کلر زده در بدن ایجاد می شوند، بلکه در تماس بدن با آب استخر پس از کلر زنی نیز مشاهده می شود. به همین علت لازم است به شیوه های مختلف نسبت به حذف کلر اقدام گردد.
بیشتر بخوانید: 10 روش اختصاصی حذف آرسنیک از آب
1-حذف کلر از آب با کربن فعال
استفاده از کربن فعال از دیگر روش های از بین بردن کلر موجود در آب می باشد. زغال پوست نارگیل و درختان و برخی از مواد پلاستیکی در روبرو شدن با بخار آب و مواد شیمیایی مختلف دارای سطح پر از منافذ ریز و در بعضی از مواقع درشت می شوند که اصطلاحا به آنها کربن اکتیو گفته میشود.
وجود این منافذ روی کربن اکتیو موجب می شود تا مواد آلاینده و ترکیبات آلی موجود در آب امکان عبور را پیدا نکنند. علاوه براین، عبور آب از بستر کربن فعال باعث می شود تا مواد آلاینده با یون منفی به وسیله کربن های فعال با بار مثبت جذب شوند. کربن فعال پودری و گرانولی از جمله نمونه های پرکاربرد در این زمینه به حساب می آیند و در دستگاه فیلتر کربنی مورد استفاده قرار می گیرند.
- مکانیسم: کربن فعال به عنوان یک جاذب قوی، کلر و سایر آلاینده‌های آلی را به خود جذب می‌کند.
- مزایا: روشی موثر و سریع برای حذف کلر است. فیلترهای کربن فعال به راحتی قابل تعویض هستند.
- معایب: برای حذف برخی از آلاینده‌های معدنی مانند فلزات سنگین، کارایی کمتری دارد.
بیشتر بخوانید: تجهیزات تصفیه آب
2-حذف کلر با استفاده از دستگاه تصفیه آب
ساده ترین و مطمئن ترین روش برای حذف کلر از آب آشامیدنی و مصرفی خود، استفاده از یک دستگاه تصفیه آب می باشد. در ساختار دستگاه های تصفیه آب از فیلترهای مختلفی برای از بین بردن آلاینده های مختلف آب استفاده می شود. برخی از متداول ترین فیلترهایی که در ساختار دستگاه تصفیه آب مورد استفاده قرار می گیرند شامل فیلتر الیافی، کربن گرانول و بلاک، ممبران، پست کربن و مینرال می شوند.
فیلترهای کربنی موثر ترین عملکرد را در حذف کلر از آب دارند و به همین دلیل استفاده از آنها کاربرد بالایی در صنایع مختلف دارد. با این حال تا حد زیادی حائز اهمیت می باشد که فیلترهای کربنی بر پایه گیاهی تولید شوند. فیلترهای کربنی بر پایه مواد گیاهی دارای عملکرد بسیار مطلوبی برای از بین بردن کلر در آب هستند.
در دستگاه تصفیه آب، معمولا پیش از ورود آب به ممبران، فیلترهای پیش تصفیه کربنی آلاینده هایی مانند کلر و مواد آلی را حذف می کنند. فیلترهای کربنی حاوی ذرات کربن اکتیو هستند که از قدرت بالایی در حذف مواد آلی، ترکیبات کلر و دیگر مواد اکسنده برخوردار می باشند. این آلاینده ها معمولا دارای بار منفی هستند و با عبور از بستر کربنی در این فیلتر، حذف می شوند.
با توجه به نکته ای که گفته شد استفاده از دستگاه تصفیه آب نیمه صنعتی و صنعتی بهترین روش برای حذف کلر در آب در حجم های زیاد می باشد و سطح کیفی آب را تا حد زیادی افزایش دهند.
- مکانیسم: در این روش، آب از یک غشای نیمه‌تراوا عبور می‌کند و ناخالصی‌ها از جمله کلر از آن جدا می‌شوند.
- مزایا: روشی بسیار موثر برای حذف طیف وسیعی از آلاینده‌ها از جمله کلر، باکتری‌ها و ویروس‌ها است.
- معایب: هزینه اولیه دستگاه اسمز معکوس بالا است و مصرف آب آن نسبت به سایر روش‌ها بیشتر است.
3-حذف کلر آب با جوشاندن
در این روش می توان با حرارت دادن و جوشاندن آب به مدت طولانی، آن را کلرزدایی نمود. با این حال در این روش حجم زیادی از آب توسط جوشاندن تبخیر می شود و به هدر می رود. علاوه بر آن، انرژی زیادی نیاز می باشد. نکته مهم در این روش این است که برای خروج گاز کلر از آب، باید هم زمان با جوشاندن، درب ظرف را کمی باز نگه داشت. و اینکه جوشاندن آب نمی تواند تا حد زیادی تاثیر گذار باشد و در صورتی که قصد حذف کلر از آب با دقت بالا را دارید، استفاده از این روش برای شما نمی تواند کاربردی باشد.
- مکانیسم: با جوشاندن آب، کلر موجود در آن تبخیر میشود.
- مزایا: روشی ساده، ارزان و در دسترس همه است.
- معایب: برای حذف کامل کلر، مدت زمان جوشاندن باید طولانی باشد و ممکن است مواد معدنی مفید آب را نیز از بین ببرد. همچنین، برای استفاده‌های روزمره، روش مناسبی نیست.
بیشتر بخوانید: چگونه آهن و منگنز آب را شناسایی و حذف کنیم؟
4-حذف کلر آب با در معرض قرار دادن هوای آزاد
از آنجا که کلر موجود در آب می تواند با هوا ترکیب شده و واکنش نشان دهد، می توان از این خاصیت برای حذف کلر استفاده نمود. با این روش می توان آب را برای چند ساعت در ظروف در باز در محیط باز قرار داد تا کلر آن کاهش پیدا کند. البته این روش نیاز به زمان زیادی داشته و ممکن است در این مدت به میزان آلودگی های دیگر آب افزوده شود. به همین دلیل بهتر است از سایر روش ها استفاده نمود.
- مکانیسم: با قرار دادن آب در ظرفی باز در محیط، کلر موجود در آن به تدریج با هوا واکنش داده و از بین می‌رود.
- مزایا: روشی ساده و بدون هزینه است.
- معایب: این روش زمان‌بر است و ممکن است باعث ورود آلودگی‌های جدید به آب شود.
بیشتر بخوانید: روش های حذف فسفر از فاضلاب
5-حذف کلر با ویتامین C
یکی از روش های رایج و ساده برای کلر زدایی از آب، استفاده از قرص های ویتامین C و آبلیمو می باشد. ویتامین C یا اسید آسکوربیک به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی، می‌تواند کلر موجود در آب را کاهش دهد. این روش به عنوان یک روش طبیعی و کم هزینه برای تصفیه آب در مقیاس کوچک شناخته می شود. کافیست در استخر پس از کلر زنی چند قرص ویتامین C قرار دهید. البته به مقدار ویتامین C در آب باید توجه شود تا نتیجه مطلوبی دریافت گردد. به عنوان مثال، برای کلر زدایی در یک لیتر آب لازم است سه قطره آب لیمو بریزید. در صورت استفاده از قرص های ویتامین سی، در هر 3.8 لیتر آب استخر، 40 میلی گرم قرص ویتامین C لازم است استفاده شود.
- اکسیداسیون ویتامین C: وقتی ویتامین C با کلر ترکیب میشود، الکترون‌های خود را از دست می‌دهد و اکسید میشود.
- کاهش کلر: کلر با دریافت الکترون‌های ویتامین C، کاهش پیدا می‌کند و به ترکیبات بی‌ضررتری تبدیل میشود.
مزایای استفاده از ویتامین C
- طبیعی و بی‌خطر: ویتامین C یک ماده مغذی طبیعی است و مصرف آن به طور معمول خطری برای سلامتی ندارد.
- سادگی استفاده: به سادگی می‌توان مقداری ویتامین C به آب اضافه کرد.
- کم هزینه: ویتامین C به نسبت سایر روش‌های تصفیه آب، هزینه کمتری دارد.
معایب و محدودیت‌ها
- کاهش کارایی در مقادیر بالای کلر: برای حذف مقادیر بالای کلر، ممکن است نیاز به مقدار زیادی ویتامین C باشد که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد.
- حذف ناقص سایر آلاینده‌ها: ویتامین C تنها کلر را کاهش می‌دهد و نمی‌تواند سایر آلاینده‌های موجود در آب را حذف کند.
- پایداری ویتامین C: ویتامین C در برابر حرارت و نور حساس است و ممکن است در طول زمان خاصیت خود را از دست بدهد.
6- روش ششم را شما بگید !!!!!
