لاگون تصفیه فاضلاب يكی از محبوب ترين روش ها برای تصفیه فاضلاب در سراسر جهان می باشد. این روش از ساده ترين و كم هزينه ترين آنها نيز به شمار مي رود. لاگون ها برای جوامع كوچك بسيار مناسب هستند. زيرا ساخت لاگون، بهره برداري و نگهداری آن نسبت به ساير سيستم ها هزينه كمتری دارد. تصفيه فاضلاب به روش لاگون به زمين بيشتری نياز دارد، اما زمين معمولا در مناطق روستایی در دسترس و ارزان تر است. لاگون ها در بسياري از املاك اجاره ای فصلي و مناطق تفريحي به خوبي كار می كنند. زيرا آنها قادر به كار در دوره های متناوب استفاده سبک يا سنگين هستند. انواع لاگون شامل لاگون بی هوازی، لاگون هوازی طبيعی و لاگون هوادهی می شود. همچنين طراحی موازی و سری لاگون را بايد مورد توجه قرار داد.
لاگون تصفیه فاضلاب چیست؟
لاگون به برکه یا استخرهایی می گویند که در طبیعت و با فاصله کوتاه تا کارخانجات و محیط های صنعتی حفر شده اند. پساب کارخانجات به آنها وارد می شود و پس از عبور از چند لاگون تصفیه می گردد. مهم ترین خصوصیت تصفیه فاضلاب با لاگون ها استفاده از روش های تصفیه بیولوژیکی برای حذف آلاینده ها می باشد. در لاگون های تصفیه فاضلاب از هیچگونه مواد شیمیایی استفاده نمی شود.
فرآیند تصفیه فاضلاب با انواع لاگون بر اساس لجن فعال، فرآیندهای بیولوژیکی و استفاده از میکروارگانیسم های هوازی و بی هوازی بنا شده است. در صورت لزوم، لاگون ها را با مواد خاك رس يا يک آستر مصنوعی می پوشانند. این کار از نشت فاضلاب به آب زيرزميني جلوگيری می کند. پساب خروجی از لاگون ها ممكن است قبل از بازگشت به محيط زيست نياز به تصفيه تكميلي داشته باشد. با تصفیه ارگانيسم ها يا مواد مغذي ايجاد كننده بيماري را از فاضلاب حذف می كنند.
بیشتر بخوانید: انواع راکتور در تصفیه فاضلاب
کاربرد لاگون های تصفیه فاضلاب
لاگون ها، کاربردهای گسترده ای با توجه به تاثیر بسیار زیاد آنها و روش های بیولوژیکی بر کاهش آلاینده ها دارند. توجه کنید که این روش ها برای تصفیه فاضلاب های شیمیایی حاوی فلزات سنگین کاربرد ندارد. از لاگون در محیط های صنعتی برای تصفیه پساب ها به منظور بهبود شاخص های کیفی استفاده می شود. سایر تجهیزات تصفیه شیمیایی فاضلاب نیز در نهایت به کار رود.
- تصفیه فاضلاب خانگی: لاگونها به طور گستردهای برای تصفیه فاضلاب تولیدی توسط جوامع مسکونی، به ویژه در مناطق روستایی و کمجمعیت، استفاده میشوند.
- تصفیه فاضلاب صنعتی: از لاگونها میتوان برای تصفیه فاضلاب تولیدی توسط صنایع مختلف، از جمله صنایع غذایی و لبنی، نساجی، کاغذ و خمیر چوب و صنایع شیمیایی استفاده کرد.
- تصفیه فاضلاب کشاورزی: لاگونها برای تصفیه فاضلاب تولیدی توسط فعالیتهای کشاورزی، مانند دامداری و مرغداری، مورد استفاده قرار میگیرند.
- تصفیه فاضلاب شیرابه زباله: از لاگونها میتوان برای تصفیه شیرابه زبالههای دفن شده در محلهای دفن زباله استفاده کرد.
مزایای لاگون تصفیه فاضلاب چیست؟
لاگونهای تصفیه فاضلاب مزایای متعددی دارند، از جمله:
- سادگی: ساخت و نگهداری لاگونها نسبت به سایر سیستمهای تصفیه فاضلاب پیچیده و پرهزینه، سادهتر و ارزانتر است.
- کارایی: لاگونها میتوانند فاضلاب را به طور موثر تصفیه کنند و به سطح کیفی مطلوب برای تخلیه در محیط زیست یا استفاده مجدد برسانند.
- پایداری: لاگونها از فرآیندهای طبیعی برای تصفیه فاضلاب استفاده میکنند و به همین دلیل، سیستمهای پایدار و سازگار با محیط زیست به شمار میآیند.
- قابلیت انعطافپذیری: لاگونها را میتوان برای تصفیه انواع مختلف فاضلاب، از جمله فاضلاب خانگی، صنعتی و کشاورزی، استفاده کرد.
- راندمان بالا: در کاهش BOD و حذف مواد آلاینده
معایب لاگون تصفیه فاضلاب چیست؟
با وجود این مزایا، لاگونهای تصفیه فاضلاب معایبی نیز دارند، از جمله:
- بوی بد و زننده: به دلیل روباز بودن برکه های تصفیه، در محیط منتشر می شود. به همین دلیل این برکه ها در فاصله زیاد از محیط های مسکونی باید ساخته شوند.
- راه اندازی: این لاگون ها نیاز به زمین زیادی دارد. هم چنین باید چندین برکه به صورت سری در کنار هم باید قرار بگیرند. این مساله منجر به افزایش هزینه های راه اندازی آنها خواهد شد. در نتیجه در محیطی که زمین خالی وجود ندارد، قابل پیاده سازی نمی باشند.
- تاثیر محدود: لاگون ها تنها قادر به حذف آلاینده های آلی با روش های بیولوژیکی می باشند. این لاگون ها تاثیری روی سایر شاخص ها نخواهند داشت. در صورت نیاز به سایر روش ها، لازم است از حوضچه های زلال ساز نیز در کنار آنها استفاده شود.
نکات مهم در نگهداری از لاگون های تصفیه فاضلاب
یکی از موارد بسیار مهمی که در راه اندازی هر یک از لاگون های هوازی، بی هوازی، اختیاری و هوادهی وجود دارد، نگهداری استاندارد از آنها می باشد. در نگهداری از این برکه ها لازم است به موارد زیر توجه شود:
- به منظور جلوگیری از ورود انسان یا حیوانات به درون برکه ها، اطراف آنها باید حصارکشی شود.
- گیاهان اطراف برکه به صورت دوره ای و مرتب باید جمع آوری شوند. در غیر این صورت هوا به خوبی روی برکه جریان نخواهد داشت و باعث تکثیر انواع حشرات از قبیل پشه و مگس می شوند.
- رشد گیاهان و جلبک ها داخل برکه، مانع از تابش نور خورشید به داخل آب شده و به همین دلیل BOD افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه براین، این گیاهان منجر به مسدود شدن لوله های درون برکه می شوند.
بیشتر بخوانید: مشکلات رشد جلبک ها در تصفیه خانه و منابع آبی
انواع لاگون تصفیه فاضلاب
انواع لاگون تصفیه فاضلاب را می توان بر اساس معیارهای مختلف تقسیم بندی نمود. از مهم ترین این معیارها، روش به کار رفته برای تصفیه فاضلاب بهداشتی و حذف مواد آلی و آلاینده های موجود در پساب ها می باشد که عبارتند از:
-
لاگون هوازی
همان طور که از نام این گروه از لاگون ها مشخص است، فرآیند تصفیه به کمک باکتری های هوازی صورت می گیرد. برای پیاده سازی و طراحی این نوع لاگون لازم است گودال یا استخرهایی با عمق 2 تا 6 متر حفر گردد. با انتخاب این عمق برای لاگون ها شرایط نفوذ نور خورشید تا 1.5 متر زیر آب فراهم شده و تجزیه مواد آلی توسط باکتری ها بهتر انجام می شود.
برای تزریق هوا به درون لاگون می توان از تجهیزاتی از قبیل هواده سطحی ثابت و هواده سطحی شناور استفاده نمود. لازم به ذکر است که لاگون های هوادهی قادر به حذف BOD تا 80 درصد بوده و علاوه براین، این امکان را فراهم می کند تا حذف عوامل بیماری زا تا 90 درصد انجام بشود. به همین خاطر این نوع لاگون گزینه مناسبی برای کارخانجات تولید کاغذ، پتروشیمی و مواد غذایی می باشد.
از مهم ترین مزایای لاگون هوازی علاوه بر راندمان بالا در حذف آلاینده، می توان به نیاز به زمین کمتر برای حفر گودال اشاره نمود. علاوه براین، این نوع لاگون از شوک پذیری بالایی برخوردار بوده و برای راه اندازی آن نیاز به هزینه زیادی نیست. البته مصرف انرژی لاگون هوادهی تصفیه فاضلاب نسبتا بالا می باشد.
بیشتر بخوانید: انواع روش تصفیه هوازی فاضلاب
-
لاگون بی هوازی
از دیگر انواع لاگون تصفیه فاضلاب می توان به لاگون های بی هوازی اشاره نمود. فراهم شدن شرایط مناسب برای میکروارگانیسم های بی هوازی در کف برکه و تجزیه مواد آلی در نهایت منجر به افزایش کیفیت پساب ها می گردد. نور خورشید تا 1.5 متر قادر به نفوذ در آب می باشد و عمق این لاگون ها 0.9، 2، 5 و 7 متر خواهد بود. لازم به ذکر است که لاگون های بی هوازی قادر به حذف BOD به اندازه 40 تا 60 درصد هستند.
از مهم ترین ویژگی های لاگون های بی هوازی می توان به عدم نیاز به مصرف انرژی برای هوادهی اشاره نمود. البته با توجه به کیفیت نامطلوب خروجی این لاگون، لازم است از سایر انواع لاگون به صورت سری با نوع بی هوازی استفاده شود. علاوه براین، لجن تولید شده در نوع بی هوازی برکه های تثبیت، دارای بوی بسیار زننده ای هستند و به همین خاطر باید در فاصله دور با محیط های مسکونی حفر و طراحی گردند.
-
لاگون هوادهی
لاگون های هوادهی در واقع همان نوع هوازی هستند. با این تفاوت که اکسیژن مورد نیاز برای رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها با تجهیزات هوادهی تامین میشود. به دلیل استفاده از انواع سیستم های هوادهی عمقی و سطحی، روند تصفیه در این برکه ها با سرعت و راندمان بالاتری انجام شده و البته هزینه بر خواهد بود.
-
لاگون اختیاری
لاگون اختیاری در واقع ترکیبی از دو نوع تصفیه هوازی و بی هوازی می باشد. در این نوع از برکه های تصفیه فاضلاب، تلفیقی از شرایط تصفیه بیولوژیکی در حضور هوا و بدون هوا پیاده سازی می گردد. به طوری که در قسمت های بالایی برکه شرایط تصفیه هوازی و در قسمت های پایین تصفیه بی هوازی صورت می گیرد. عمق این نوع لاگون حدود 1.5 متر در نظر گرفته میشود. از مهم ترین مزایای آن می توان به کیفیت بسیار بالای خروجی آن اشاره نمود. به طوری که حذف عوامل بیولوژیکی تا 99 درصد با این شیوه انجام میشود.
عوامل موثر بر عملکرد لاگونهای تصفیه فاضلاب
عملکرد لاگونهای تصفیه فاضلاب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع فاضلاب: ترکیب و غلظت آلایندههای موجود در فاضلاب بر فرآیند تصفیه تاثیر میگذارد. فاضلابهایی که حاوی مواد آلی و مغذی بیشتری هستند، به طور کلی به سرعت بیشتری تصفیه میشوند.
- شرایط آب و هوایی: دمای هوا، تابش نور خورشید و میزان بارندگی بر فعالیت میکروارگانیسمها و فرآیند تصفیه فاضلاب تاثیر میگذارد. در آب و هوای گرم و آفتابی، فعالیت میکروارگانیسمها بیشتر و سرعت تصفیه فاضلاب نیز بالاتر است.
- طراحی و ساخت: طراحی و ساخت صحیح لاگونها از جمله عمق، ابعاد، سیستمهای هوادهی و زهکشی، برای عملکرد بهینه آنها ضروری است.
- بهرهبرداری و نگهداری: نگهداری منظم لاگونها، از جمله لایروبی، کنترل سطح آب و نظارت بر کیفیت فاضلاب، برای عملکرد صحیح آنها و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی ضروری است.
نگاهی به آینده لاگونهای تصفیه فاضلاب
لاگونهای تصفیه فاضلاب به عنوان راه حلی پایدار و مقرون به صرفه برای تصفیه فاضلاب، نقشی مهم در آینده ایفا خواهند کرد. با پیشرفتهای تکنولوژیکی در زمینههای طراحی، ساخت و بهرهبرداری از لاگونها، شاهد افزایش کارایی و اثربخشی این سیستمهای تصفیه خواهیم بود.
علاوه بر این، با توجه به افزایش نگرانیهای زیستمحیطی و کمبود منابع آب، استفاده از لاگونها به عنوان راه حلی برای بازیابی و استفاده مجدد از آب تصفیهشده، رواج بیشتری خواهد یافت.
سخن پایانی
لاگونهای تصفیه فاضلاب، سیستمهای تصفیه فاضلابی کارآمد، مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست هستند که مزایای متعددی برای تصفیه فاضلاب خانگی و صنعتی ارائه میدهند. با در نظر گرفتن مزایا و معایب این سیستمها و همچنین توجه به نکات مهم در طراحی، ساخت و نگهداری آنها، میتوان از لاگونها به عنوان راه حلی پایدار و کارآمد برای چالشهای تصفیه فاضلاب در سراسر جهان استفاده کرد.
منبع: آبسازه absaze.com