پمپ لجن کش و پمپ های دوغاب اغلب قابل تعویض در نظر گرفته می شوند، اما عملکرد آنها کمی متفاوت است. هم لجن و هم دوغاب سیال هایی هستند که درصد جامد بالایی دارند، اما لجن نرم تر و غلیظ تر است. دوغاب نازک تر است و راحت تر از طریق لوله ها جریان می یابد. هم لجن و هم دوغاب اغلب محصولات فرعی صنعتی هستند، به این معنی که مایع ممکن است حاوی اسیدها، الکل ها، روغن ها یا سایر حلال ها باشد. بنابراین، هر دو لجن و دوغاب باید به طور صحیح و مسئولانه با توجه به اثرات زیست محیطی و مقررات محلی دفع شوند.
لجن یا sludge چیست؟
لجن مایع غلیظ و چسبناکی است که از مواد آلی و معدنی تشکیل شده است. معمولاً در طی فرآیند تصفیه فاضلاب، از تصفیه فاضلاب گرفته تا محصولات جانبی صنعتی، تولید می‌شود. لجن می تواند از تعدادی مواد مختلف مانند مواد آلی و معدنی تشکیل شده باشد.
- مواد آلی: اینها رایج ترین نوع لجن هستند و شامل مواردی مانند ضایعات مواد غذایی، کاغذ و مواد گیاهی هستند.
- مواد معدنی: اینها مواد غیر قابل تجزیه زیستی هستند که در فاضلاب یافت می شوند، مانند فلزات، پلاستیک ها و حلال ها.
لجن دارای بافت ضخیم است که ممکن است بسیار چسبناک یا چسبنده باشد. این موضوع باعث پمپاژ آن دشوارتر می کند. با این حال، با درصد بالاتر مواد جامد، فشرده تر است و می تواند دفع مواد زائد را تسهیل کند.
بیشتر بخوانید: پمپ فاضلاب چیست؟
دوغاب یا Slurry چیست؟
دوغاب یک مخلوط مبتنی بر آب است که حاوی مواد جامد به صورت سوسپانسیون است. معمولاً در محیط های صنعتی، معدنی و کشاورزی تولید می شود. دوغاب نازک و شلخته است و راحت تر از لجن جاری می شود. دوغاب می تواند از تعدادی مواد مختلف ساخته شود، از جمله:
- جامدات: اینها مواد نامحلولی هستند که در مایع یافت می شوند. آنها می توانند به شکل ذرات، تکه ها یا گلوله ها باشند
- مایعات: اینها موادی هستند که به تعلیق مواد جامد کمک می کنند. آنها می توانند به شکل آب، فاضلاب یا مایعات دیگر باشند.
از آنجایی که پمپاژ دوغاب آسان تر است، ترجیح بر آن است که خروجی باید به شکل مایع حمل شوند. دوغاب ها که در یک سوسپانسیون مایع توزیع می شوند، می توانند جابجایی و دفع مواد زائد در صنایع معدنی و ساختمانی را آسان تر کنند.
آیا لجن و دوغاب یکسان هستند؟
هر دو لجن و دوغاب مخلوطی از مواد زائد جامد مایع و پودر شده هستند، اما آنها یکسان نیستند. لجن قوام سنگین تری دارد، مانند گل غلیظ، در حالی که دوغاب نازک تر و چسبناک تر است. تفاوت اصلی بین لجن و دوغاب به جای ترکیب سیال در بافت است. هم دوغاب و هم لجن حاوی مواد جامد مانند ماسه، گل، فلزات، رسوبات و سایر ذرات داخل مایع هستند. آنها ممکن است آلی (مانند فاضلاب) یا غیر ارگانیک باشند. لجن یک سیال غلیظ و چسبناک است و ممکن است چسبناک باشد، در حالی که دوغاب رقیق تر است و راحت تر جریان می یابد. این بدان معنی است که نیازهای پمپاژ می تواند به طور قابل توجهی بین این دو سیال متفاوت باشد و همچنین تحت تأثیر نوع ذرات موجود در ماده است.
بیشتر بخوانید: ایستگاه پمپاژ فاضلاب چیست؟
پمپ لجن کش چیست؟
هدف پمپ لجن جابجایی لجن از طریق خطوط فاضلاب یا سیستم های دیگر است. لجن می تواند سنگین و اغلب ساینده و خورنده باشد. بنابراین، این پمپ ها باید پرقدرت باشند. هرچه لجن سنگین تر باشد، اسب بخار بیشتری مورد نیاز است. دو نوع اصلی پمپ لجن وجود دارد: پمپ های گریز از مرکز (یا دینامیکی) و پمپ های جابجایی مثبت.
پمپ های جابجایی مثبت
پمپ های جابجایی مثبت متفاوت عمل می کنند. در حالی که پمپ های گریز از مرکز از انرژی پیوسته برای افزایش جریان لجن استفاده می کنند، پمپ های جابجایی مثبت با افزودن متناوب انرژی برای افزایش فشار کار می کنند. آنها می توانند فشار بیشتری نسبت به پمپ های گریز از مرکز ایجاد کنند، اما سرعت جریان آنها فقط تا نهصد و پنجاه لیتر در ثانیه می رسد. دو طرح برای پمپ‌های جابجایی مثبت وجود دارد. رفت و برگشتی (مانند طرح پیستون و پیستون) یا دوار (پمپ‌های لوب روتاری و پمپ‌های خلاء پره‌ای دوار) نمونه‌هایی از نمونه های این پمپ جابه جایی مثبت هستند.
پمپ های گریز از مرکز
پمپ های گریز از مرکز به دلیل توانایی آنها در پمپاژ قابل اعتماد پساب معمولاً مورد استفاده قرار می گیرند. پمپ گریز از مرکز از یک پروانه چرخان تشکیل شده است که انرژی الکتریکی موتور را به انرژی جنبشی تبدیل می کند. سپس انرژی جنبشی به فشار تبدیل می شود که باعث ایجاد جریان لجن در پمپ می شود. این پمپ ها می توانند ذرات تا اندازه ماسه را مدیریت کنند و سرعت جریان می تواند تا هزاران لیتر در ثانیه برسد. با این حال، این پمپ ها نمی توانند فشاری بالاتر از 1000 psi ایجاد کنند. پمپ های گریز از مرکز عمدتاً برای دوغاب در غلظت های کمتر از هفتاد درصد وزنی جامد استفاده می شوند. این پمپ های سانتریفیوژ در ظاهرهای مختلف مانند افقی، غوطه ور و عمودی می آیند. پمپ های دوغاب جابجایی مثبت از نظر ظرفیت محدودتر هستند، اما برای پمپاژ دوغاب با غلظت های بالاتر مواد جامد بهتر هستند.
پمپ دوغاب چیست؟
پمپ های دوغاب از انواع پمپ هایی هستند که برای پمپاژ دوغاب مناسب هستند. انتخاب پمپ مناسب به اندازه و نوع مواد جامد در مایع دوغاب و میزان خورندگی مخلوط دوغاب بستگی دارد. هر چه دوغاب بزرگتر و خورنده تر باشد، پمپ ها باید سنگین تر باشند. مانند پمپ های لجن، دو نوع رایج پمپ های دوغاب پمپ های گریز از مرکز و پمپ های جابجایی مثبت هستند.
عملکرد یک پمپ فشار قوی
غلتک ها یا کفشک ها مایع را از طریق شیلنگ یا لوله حرکت می دهند، بنابراین نیازی به دریچه های گاز زدایی نیست. غلتک‌ها لوله را فشرده می‌کنند تا از جریان برگشتی جلوگیری کنند، نیاز به آب‌بندی مکانیکی را از بین می‌برند و یک سیستم بدون برگشت ایجاد می‌کنند. غلتک ها شیلنگ را فشرده می کنند و جریان برگشتی داخلی را از طریق پمپ حذف می کنند. چرخش غلتک یا کفشک جهت جریان سیال را بدون نیاز به دریچه داخلی کنترل می کند.
کاربردهای معمول پمپ فشار قوی در فرآیند تصفیه آب و فاضلاب
- دوزینگ هیپوکلریت سدیم برای ضد عفونی در دستگاه تصفیه آب
- دوزینگ هیدروکسید پتاسیم برای ضد عفونی
- دوزینگ بی سولفیت سدیم برای تنظیم pH
- انتقال لجن آبگیری برای دفع
- انتقال لجن فعال در طی تصفیه ثانویه
- تزریق کلرید فریک و زاج در تیمار اولیه
- زلال سازهای لجن در تصفیه خانه های اولیه برای حذف جامدات معلق
- هیدروکسید سدیم برای کنترل pH و حذف سیانید
- افزودن فلوراید به آب عمومی در مرحله تصفیه ثالث برای بهبود کیفیت آب آشامیدنی
- انتقال شیر آهک یا دوغاب آهک برای تنظیم pH
- کربن فعال پودری برای کنترل بو در درمان سوم
- تزریق پلیمر آنیونی و کاتیونی برای حذف فسفات، انعقاد و فیلتراسیون
- پرمنگنات پتاسیم برای اکسیداسیون و ضد عفونی
تفاوت‌های اصلی پمپ لجن کش و پمپ دوغاب
| ویژگی | پمپ لجن کش | پمپ دوغاب |
|---|---|---|
| ذرات جامد | ذرات درشت، ساینده و چسبناک | ذرات ریزتر |
| غلظت | غلظت بالا | غلظت کمتر |
| کاربرد | فاضلاب، تصفیه خانه‌ها، صنایع معدنی | صنایع معدنی، ساخت و ساز، صنایع غذایی |
| طراحی پروانه | پروانه‌های باز و بزرگ برای عبور آسان ذرات درشت | پروانه‌های بسته‌تر برای جلوگیری از ورود ذرات به داخل پمپ |
| مواد ساختمانی | مواد مقاوم در برابر سایش و خوردگی مانند چدن، فولاد ضد زنگ و آلیاژهای خاص | مواد مقاوم در برابر خوردگی مانند فولاد ضد زنگ و پلاستیک‌های مهندسی |
| سیستم آب‌بندی | سیستم آب‌بندی قوی برای جلوگیری از نشت سیال | سیستم آب‌بندی با توجه به نوع دوغاب انتخاب می‌شود |
عوامل موثر در انتخاب نوع پمپ
- نوع و اندازه ذرات جامد: برای ذرات درشت و ساینده، پمپ لجن کش مناسب‌تر است و برای ذرات ریزتر، پمپ دوغاب انتخاب بهتری است.
- غلظت دوغاب: برای دوغاب‌های غلیظ، پمپ لجن کش و برای دوغاب‌های رقیق‌تر، پمپ دوغاب مناسب‌تر است.
- سایندگی ذرات: برای ذرات بسیار ساینده، باید از پمپ‌هایی با مواد ساختمانی مقاوم‌تر استفاده شود.
- خورندگی سیال: برای سیالات خورنده، باید از پمپ‌هایی با پوشش‌های ضد خوردگی استفاده شود.
- دبی و هد مورد نیاز: این دو پارامتر مهم در انتخاب اندازه و نوع پمپ موثر هستند.
نتیجه‌گیری
انتخاب بین پمپ لجن کش و دوغاب به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای اطمینان از انتخاب صحیح، بهتر است با کارشناسان و مهندسان متخصص مشورت کنید. آنها می‌توانند با توجه به شرایط خاص شما، بهترین پمپ را برای کاربرد مورد نظر انتخاب کنند.
