طرح اگو و نحوه اتصال به فاضلاب شهری

طرح اگو، یک طرح سراسری در همه شهرهای بزرگ است و به معنای اتصال خانگی به شبکه سراسری آن شهر می باشد. این طرح در شهرهای بزرگ و با تراکم بالای جمعیت لازم الاجراست و ادامه ی روند ساخت و ساز و سکونت در آن شهر را فراهم می کند. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که با اجرای طرح اگو، علاوه بر امکان استفاده مجدد از آب بازیافتی، می توانیم شاهد کاهش ابتلا به بیماری های انگلی، عفونی و گوارشی باشیم. یک متر مکعب از فاضلاب خام می تواند مقدار آب زیادی را آلوده کند. بنابراین تصفیه فاضلاب می تواند از آلودگی منابع آبی جلوگیری کند. این امر در شهرهایی با منابع آب زیرزمینی بسیار اهمیت دارد.

اگو چیست؟

در معنای لغوی اگو به معنی شبکه فاضلاب است. به زبان رسمی‌تر در فرهنگ‌نامه عمید به لوله کشی که فاضلاب در آن می‌ریزد اگو می‌گویند. به طور کلی زمانی که شبکه فاضلاب شهر یا منطقه شما افتتاح و آماده بهره‌برداری شود، شرکت آب و فاضلاب موظف است که لوله کشی‌های آن را تا درب منازل و محل شما انجام بدهد. در ادامه شما هم به عنوان صاحب ملک موظفید فعالیت اتصال شبکه فاضلاب خانه به اگو یا همان فاضلاب شهری را انجام دهید.

روش های اتصال به شبکه فاضلاب شهری

اتصال ساختمان‌ها به شبکه فاضلاب شهری معمولاً به دو صورت انجام می‌شود:

1. اتصال مستقیم: در صورتی که ساختمان در ارتفاعی بالاتر از شبکه اصلی قرار داشته باشد و شیب کافی برای جریان یافتن فاضلاب به صورت ثقلی وجود داشته باشد، می‌توان فاضلاب را به طور مستقیم به شبکه اصلی متصل کرد.
2. اتصال با استفاده از لیفت استیشن: در مواردی که ساختمان در ارتفاعی پایینتر از شبکه اصلی قرار داشته باشد یا شیب کافی برای جریان یافتن فاضلاب به صورت ثقلی وجود نداشته باشد، استفاده از لیفت استیشن یا ایستگاه پمپاژ ضروری است.

• روش مستقیم

روش مستقیم اتصال فاضلاب به اگو یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای اتصال ساختمان‌ها به شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری است. در این روش، فاضلاب ساختمان به صورت ثقلی و بدون نیاز به پمپاژ، از طریق لوله‌هایی با شیب مناسب به شبکه اصلی هدایت می‌شود. این روش زمانی قابل اجراست که شبکه فاضلاب ساختمان در ارتفاعی بالاتر از شبکه اصلی قرار داشته باشد و شیب کافی برای جریان یافتن فاضلاب به صورت طبیعی وجود داشته باشد. مزیت اصلی این روش، سادگی و هزینه کمتر آن نسبت به روش‌های دیگر است. با این حال، در بسیاری از ساختمان‌ها به ویژه در مناطق کم ارتفاع و ساختمان‌های چندطبقه دارای زیرزمین، به دلیل نبود شیب کافی یا قرارگیری فاضلاب ساختمان در ارتفاعی پایینتر از شبکه اصلی، امکان استفاده از این روش وجود ندارد و استفاده از ایستگاه پمپاژ فاضلاب ضروری می‌شود.

• اتصال فاضلاب طبقات منفی به اگو با لیفت استیشن

همانطور که مستحضرید، اجرای شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری در اغلب شهرهای ایران به منظور حفظ بهداشت عمومی و ارتقاء کیفیت محیط‌ زیست، در دستور کار قرار گرفته است. با توجه به رشد روزافزون جمعیت و توسعه گسترده ساخت‌وسازهای شهری به ویژه در مناطق مرتفع و ساختمان‌های چندطبقه، نیاز به سیستم‌های مکمل جهت انتقال فاضلاب به شبکه اصلی، بیش از پیش احساس می‌شود. در ساختمان‌هایی که به دلیل وجود پارکینگ در زیرزمین، یا قرارگیری بخش‌هایی از ساختمان در ارتفاعی پایین‌تر از شبکه جمع‌آوری، امکان تخلیه مستقیم فاضلاب به شبکه اصلی برای آنها وجود ندارد، استفاده از ایستگاه‌ پمپاژ فاضلاب (لیفت استیشن) امری ضروری است. در ایستگاه پمپاژ فاضلاب با استفاده از تجهیزات پمپاژ و مخزن ذخیره سازی سپتیک، فاضلاب از نقاط پایین‌تر ساختمان جمع‌آوری شده و با فشار مناسب به شبکه اصلی انتقال داده می شود.

اهمیت اتصال به فاضلاب شهری اگو

اتصال به فاضلاب شهری اگو یک اجبار برای صاحبان منازل و املاک است چراکه به طور کلی طبق قوانین باید این اتصال را الزاما اجرایی کنید. مزایایی که بعد از اتصال به اگو متوجه شما می‌شود، اینها هستند:

• صفر شدن هزینه‌های تخلیه چاه

مطمئن باشید هزینه‌ای که برای لوله کشی تا فاضلاب شهری پرداخت می‌کنید، در درازمدت بسیار کم‌تر از هزینه‌ای است که باید برای تخلیه چاه بپردازید.

• بهبود بهداشت محل و خانه

چاه فاضلاب در هر حال محل تجمع کثیفی، بیماری و حیوانات موذی است و نکته مهم‌تر اینکه این چاه اغلب در نزدیکی محل سکونت شما واقع شده و می‌تواند باعث ایجاد مشکلات زیادی در خانه شود. مشکلاتی مثل بوی بد، هجوم حشرات به منزل و حتی بیماری اهالی ملک. اما انجام خدمات اتصال به اگو عملا با از بین بردن چاه دیگر مشکلات شما را در این زمینه حل می‌کند.

• کمک به محیط زیست

سال‌هاست که کارشناسان محیط زیست در مورد آلوده شدن آب سفره‌های زیرزمینی با فاضلاب شهری هشدار داده‌اند. بخش زیادی از این آلودگی از طریق همین چاه‌های فاضلاب صورت می‌گیرد که خب با اتصال به اگو عملا این مشکل برطرف می‌شود.

علاوه بر این، شما با اتصال فاضلاب منزل به فاضلاب شهری، آن را به تصفیه خانه‌هایی هدایت می‌کنید که به طور کامل تصفیه فاضلاب را انجام داده و آب تصفیه شده را برای مصرف دوباره در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند.

فرایند نصب اتصال فاضلاب شهری اگو چگونه است؟

اتصال فاضلاب شهری اگو یک فرایند پیچیده است که باید توسط متخصص این حوزه اجرا شود. به زبانی ساده و به شکل خلاصه در ادامه فرایند را توضیح داده ایم:

1. شرکت آب و فاضلاب در ابتدا سیفون فاضلاب را در فاصله ۱ تا ۱.۵ متری ملک مسکونی نصب می کند. این شرکت حق ندارد برای نصب این لوله‌ها تا محل گفته شده از شما هزینه‌ای دریافت کند. اما شما قبلا باید هزینه حق انشعاب را پرداخت کرده باشید. مسئولیت رفع گرفتگی، مقابله با حوادث احتمالی و تعمیرات این لوله بر عهده شرکت آب و فاضلاب است و بدون دریافت هزینه این خدمات را ارائه می دهد.
2. مرحله بعد توسط ساکنین ساختمان انجام می شود تا با کمک گرفتن از یک متخصص لوله کش، فاضلاب منزل را به شهری متصل کنند. در ابتدا اگر نیاز است مجوزی برای نصب و اتصال به فاضلاب شهری گرفته شود، آن را دریافت کنید.
3. متخصصان لوله کش با انجام بررسی های لازم، نحوه قرار گیری و عمق لوله را مشخص می کنند. شرکت با حفر تونل و رعایت مسائل ایمنی و استاندارد این کار را انجام می دهد. لوله ها باید به صورت شیب دار نصب شوند تا عمل انتقال آب فاضلاب بدون مشکل انجام شود. توجه کنید که این مرحله برای ساختمان های همکف و بنا هایی است که فاضلاب طبقات منفی ندارند. اگر فاضلاب شما به زیرزمین یا پارکینگ و طبقات منفی منتقل میشود باید از ایستگاه پمپاژ فاضلاب برای لیفت فاضلاب استفاده کنید و آن را به سطح رسانید.
4. بعد از تست آب بندی لوله، عملیات شفته ریزی برای جلوگیری از نشت لوله ها انجام می شود. محل حفر لوله ها پر می شود و در نهایت اجرای سنگ و موزاییک برای کف ساختمان انجام می شود.
5. شرکت باید لوله‌های لازم برای اتصال را تهیه کند که اصولا این لوله‌ها از برندهای معتبر ایرانی تهیه می‌شود. همچنین باید یک نقب یا همان تونل را با توجه به تمامی مسائل ایمنی و استانداردهای HSE حفر کند و به لوله‌ها شیب استانداردی بدهد در غیر اینصورت در آینده سیستم با مشکل مواجه می‌شود. بعد از این تست آب‌بندی انجام خواهد شد.
6. فعالیت‌هایی مثل شفته‌ریزی در محل برای جلوگیری از نشت یا از جا در رفتن لوله‌ها انجام می‌شودو محل حفاری لوله‌ها دوباره پر و ترمیم خواهد شد.
7. در نهایت بعد از کف‌سازی یا همان اجرای سنگ، موزاییک و غیره عملیات خروج خاک اضافه و تمیزکاری انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید : از چه تجهیزاتی در یک ایستگاه پمپاژ استفاده می کنند؟

نکاتی در مورد لوله کشی داخلی ساختمان

• دقت کنید که هرگونه خرابی در شبکه فاضلاب داخلی خانه تا اگو بر عهده مالک است و شرکت آب هیچ مسئولیتی بابت آن ندارد. بنابراین در انتخاب شرکت متخصص لوله کشی دقت کنید.
• اگر تخصص کافی دارید حین شیب‌بندی لوله‌ها حتما روی کار متخصصان نظارت کنید. اگر هم نه حتما با شرکت معتبری همکاری کنید چون اشتباه محاسباتی و عملیاتی در شیب‌بندی در آینده ممکن است باعث گرفتگی و حتی بالا زدن فاضلاب شود.
• ممکن است همسایه‌ها از شما بخواهند اجازه بدهید بدون پرداخت حق انشعاب آنها هم فاضلاب‌شان را به اگو متصل کنند. اما یادتان باشد استفاده از انشعاب بدون پرداخت هزینه‌های حقوقی آن، یک جرم است.
• اگر برای اتصال به اگو با شرکت جت لوله همکاری می‌کنید نگران هیچ کدام از استانداردها نباشید. اما اگر با متخصصان دیگری همکاری می‌کنید، به آنها یادآوری کنید که مجرای متفاوتی برای آب باران قرار بدهند. در غیر اینصورت ممکن است در زمان بارندگی با بالازدگی فاضلاب روبرو شوید. علاوه بر این ممکن است انتخاب یک مجرا برای جمع‌آوری فاضلاب و آب باران باعث شود شرکت آب و فاضلاب انشعاب‌تان قطع کند.
• در حین استفاده از شبکه فاضلاب حواس‌تان به این باشد که در صورت گیر کردن جامدات و زباله‌ها، هزینه‌های رفع این مشکل بر عهده خودتان خواهد بود.
• پیشنهاد می‌شود برای جلوگیری از به وجود آمدن گرفتگی، هر ماه یک بار دریچه سیفون را برداشته و داخل آن را با فشار آب تمیز کنید.

بیشتر بخوانید: موثر ترین روش های جلوگیری از افت فشار در سیستم لوله کشی

نکات مهم هنگام نصب انشعاب فاضلاب خانگی به شهری

• لوله های افقی حتما باید با شیب مناسب نصب شوند، زیرا هیچ جریان فشاری برای هدایت فاضلاب وجود ندارد. اگر این شیب استاندارد نباشد، کل سیستم با مشکل مواجه می شود. اگر شیب کم باشد لوله دچار گرفتگی می شود و اگر شیب زیاد باشد، آب سریعتر از مواد خارج می شود و محتویات باقی مانده باعث گرفتگی لوله می شوند. بهترین شیب برای لوله ها ۲ درجه است.
• از اتصالات و لوله های با کیفیت استفاده شود.
• حتما یک دریچه برای بازدید نصب شود تا بررسی اتصال لوله ها و عدم نشتی به راحتی انجام شود.
• انشعاب فاضلاب دستشویی و آشپزخانه از یکدیگر جدا باشند و به ازای هر ۱۰ طبقه یک هواکش نصب شود.

هزینه های اتصال به فاضلاب شهری اگو

فاکتورهایی مثل حفاری و تخریب مورد نیاز، مقدار نقب‌زنی، مصالح لازم، میزان خاک، دستمزد لوله کشی و غیره در تعیین هزینه نهایی تاثیرگذار هستند. قیمت اتصال به فاضلاب شهر به عوامل زیر مرتبط است:

• فاصله لوله اصلی فاضلاب ساختمان تا فاضلاب شهری
• نوع لوله اتصال به فاضلاب (به تعداد واحدهای ساختمان بستگی دارد)
• لوله کشی های دیگر

دفع فاضلاب در چاه های فاضلابی

در گذشته برای دفع فاضلاب از چاه های فاضلاب استفاده می شد و فاضلاب منازل و ساختمانها درون آنها جمع آوری و دفع می شد. به این صورت که در زیر هر ساختمان یک چاه فاضلاب حفر می شد و فاضلاب از سینک ظرفشویی، سیفون توالت و کفشوی ها، به وسیله لوله های فاضلاب به درون چاه تخلیه می شد. چاه فاضلاب محل تخلیه و جمع آوری فاضلاب ساختمان بود که این چاه ها پس از مدتی پر می شدند و نیاز به تخلیه چاه نیز داشتند. در آن صورت باید از یکی از شرکتهای لوله بازکنی و تخلیه چاه درخواست شود تا به وسیله تانکر تخلیه چاه فاضلاب درون چاه را مکش کرده و تخلیه نماید.

گرچه در موارد بسیاری از چاه های فاضلاب استفاده می شود اما باید گفت که این نوع چاه ها خطرات جدی و جبران ناپذیری برای طبیعت دارند. علت هم ساختار این چاه ها است که فاضلاب دراای آلودگی فراوان وارد آن می شوند و توسط زمین جذب می شود. این آلودگی ها به داخل زمین راه پیدا کرده و در نتیجه آبهای زیرزمینی و طبیعت را آلوده می کنند. این البته تمام ماجرا نیست و برخی افراد سودجو برای راحتی کار خود فاضلاب های تخلیه چاهی را رودخانه ها تخلیه می کنند که این مورد خسارات بیشتری دارد.

مضرات استفاده از چاه فاضلاب

به طور کلی چاه های فاضلاب مضرات فراوانی دارند که برخی از آن ها برای طبیعت مضر بوده و برخی نیز برای انسان خسارت بار می باشد. برخی از این مضرات به شرح زیر می باشد:

• آلوده شدن محیط زیست و آب های زیرزمینی
• پرشدن چاه فاضلاب و نیاز به تخلیه چاه و لایروبی
• پرشدن چاه در صورت جاذب نبودن جنس خاک
• مشکل تعیین عمق و حجم انباره بر اساس جمعیت ساختمان
• خطرات ریزش و تخریب چاه ها
• نیاز به نوسازی و مستحکم کردن چاه های فاضلاب
• عدم امکان تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آن
• آلوده شدن محیط و انتقال بیماری های عفونی

با توجه به تمام موارد مذکور به این نتیجه می رسیم که دفع فاضلاب در چاه ها اصلا روش مناسبی نمی باشد و خسارات فراوانی در پی خواهد داشت. لذا از روشی دیگر برای جمع آوری فاضلاب استفاده شد که آن «تصفیه فاضلاب» می باشد.

شبکه فاضلاب شهری

برای حل مشکل ناشی از چاه های فاضلاب و آلودگی های ایجاد شده، سیستم جمع آوری فاضلاب یا شبکه فاضلاب شهری راه اندازی شد. اکنون بسیاری از شهرهای بزرگ در دنیا دارای شبکه جمع آوری فاضلاب به صورت زیرزمینی هستند که از طریق آن فاضلاب ساختمان ها به مجموعه تصفیه خانه هدایت می شود. شبکه فاضلاب شهری که به تصفیه خانه های فاضلاب منتهی می شود فواید زیادی دارد. یکی از انها تصفیه آب و از بین بردن مواد مضر در آن است. در عین حال به فاضلاب تولیدی در ساختمانهای دارای چاه فاضلاب هم به وسیله تانکهای جمع آوری فاضلاب به تصفیه خانه ها منتقل می شود و در آنجا پس از تصفیه آب تمیز و قابل استفاده در بخشهای مختلف بدست می آید.

شبکه فاضلاب شهری فواید متعددی دارد و از این جهت است که در شهرهای مختلف دنیا از آن استفاده می شود. علاوه بر این که آلودگی منتشر نمی شود، آب هم بازیافت شده و مورد استفاده مجدد قرار می گیرد. خوشبختانه در بسیاری از شهرها استفاده از چاه فاضلاب منسوخ شده و عمولا از روش جدیدی به نام شبکه فاضلاب استفاده می کنند.  روش دیگر جمع آوری و دفع فاضلاب خانگی شبکه فاضلاب می باشد. به این صورت که فاضلاب ساختمان ها به وسیله لوله کشی های زیرزمینی به محل معینی به عنوان تصفیه خانه فاضلاب منتقل می شود و در آنجا پس از انجام عملیات تصفیه در طبیعت رهاسازی می شود. این روش بسیار خوب است و برای طبیعت نیز ضرری ندارد.

فواید تصفیه فاضلاب

جمع آوری فاضلاب فواید ویژگی های بسیاری دارد که باعث می شود کشورهای مختلف از آن استفاده کنند که برخی از آنها را ذکر می کنیم:

• جلوگیری از آلودگی سطحی محیط زیست
• از بین رفتن بیماری های موجود در فاضلاب و جلوگیری از انتقال بیماری ها
• عدم آلودگی آب های زیرزمینی
• رفع خطرات ریزش چاه و نیاز به لایروبی و تخلیه چاه
• تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از حجم زیادی آب
• عدم نیاز به حفر چاه و رفع مشکلات آن

سهم زیادی از آب های مصرفی شهرها تبدیل به فاضلاب می شود. لذا استفاده از این فرصت جهت تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آب بسیار مهم است که خوشبختانه این کار در حال انجام می باشد. البته هنوز تصفیه خانه فاضلاب در تمام شهرها راه اندازی نشده و تنها شهرهای بزرگ و کلان شهرها دارای تصفیه خانه می باشند. اما این امید وجود دارد که در آینده تعداد تصفیه خانه ها افزایش پیدا کند و شبکه فاضلاب جای چاه های فاضلاب قدیمی را بگیرد.

سپتیک تانک فاضلاب

روش دیگری نیز به نام سپتیک تانک وجود دارد که ترکیبی از چاه فاضلاب و تصفیه فاضلاب می باشد. به این صورت که منبعی به نام سپتیک در کنار ساختمان تعبیه می شود و فاضلاب تولید شده در داخل آن جمع آوری می شود. سپتیک در اینجا حکم تصفیه خانه را دارد. سپس به وسیله تانکر تخلیه چاه اقدام به تخلیه سپتیک می نمایند. در مواردی حتی سپتیک ها پیشرفته تر هستند و توانایی تصفیه فاضلاب را نیز دارند و پس از تصفیه فاضلاب آب خروجی آنها پاکیزه بوده و در طبیعت رها می شود.